نویسنده: سمیه حسنی

مجمع عادی و فوق‌العادۀ انجمن صنفی کارگری ویراستاران با حضور اکثریت اعضا و نظارت نمایندۀ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد. این جلسه پس از تأییدِ حضور اکثریت اعضا رسمیت یافت. در این نشست آقای فریبرز مجیدی، رئیس هیئت‌مدیره، گزارش عملکرد سه‌سالۀ انجمن را قرائت کرد. در این گزارش فهرست فعالیت‌های کمیسیون‌های شش‌گانۀ انجمن اعلام شد و دربارۀ تلاش‌های انجام‌شده برای به‌ثمررساندن برنامه‌های انجمن به حاضران اطلاعاتی داده شد.

پس از تأیید گزارش فوق در مجمع، آقای فتح‌الله فروغی، خزانه‌دار، گزارش خود را قرائت کرد. در این گزارش به گردش مالی انجمن و درآمدهای حاصل از دوره‌های آموزشی و حق عضویت‌ها و نیز هزینه‌های تجهیز لوازم برای انجمن و تعهدات مالی آتی اشاره شد و اعلام شد که تعهدات مالیاتی ازجمله تحویل اظهارنامه‌های مالیاتی و گزارش‌های فصلی انجمن، طبق قوانین حاکم بر مراکز و نهادها، به‌موقع انجام پذیرفته است.

گزارش بازرس آخرین گزارش مطرح‌شده در مجمع بود که آقای بهنام رمضانی‌نژاد آن را قرائت کرد. وی اعلام کرد که تمام صورت‌جلسات هیئت‌مدیره برای ایشان ارسال می‌شده و تمامی مصوبات آن را مطالعه کرده و از روند فعالیت‌های کمیسیون‌ها و خزانه‌داری نیز گزارش‌هایی، به‌صورت مستمر، دریافت می‌کرده است. با بررسی تمامی مستندات، عملکرد انجمن در سال‌های گذشته نکتۀ مبهم یا غیرشفافی نداشته است. لذا درستی گزارش‌ها به تأیید بازرس و پس از آن، به تأیید اعضای حاضر در جلسه رسید.

در بخش دیگری از مجمع، هیئت‌مدیره درخواست اصلاح دو مورد از اساسنامه را مطرح کرد: یکی تغییر سال مالی از فروردین تا اسفند هر سال و دیگری افزودن بندی برای عضویت ویراستاران مطبوعات و رسانه‌ها که هر دو به تصویب اعضای انجمن رسید، لذا تغییر در عضویت به شرح زیر پذیرفته شد:

تغییر در بند ۴ از مادۀ ۵ اساسنامه به شرح زیر:

شاغل‌بودن در حرفۀ ویراستاری در حوزۀ فعالیت انجمن صنفی با عرضۀ مدارک شناسایی معتبر شامل عرضۀ قرارداد ویرایش با یکی از مراکز نشر، درج نام متقاضی در شناسنامۀ حداقل دو کتاب، دادن گواهی از نهادهای علمی و فرهنگی و تجاری در مورد اشتغال به شغل ویراستاری در آنجا، اشتغال به شغل ویراستاری در رسانه‌های کاغذی، دیداری و شنیداری با عرضۀ گواهی معتبر و حداقل یک سال همکاری در سمت ویراستار از مرکز مربوط.

تبصرۀ ۵: تعیین حدودوثغور مصادیق بند ۴ از مادۀ ۵ بر عهدۀ هیئت‌مدیره است.

در ادامۀ جلسه، نامزدهای هیئت‌مدیره خود را معرفی کردند و برنامه‌هایشان را برای پیشبرد فعالیت‌های انجمن اعلام کردند، ضمن آنکه پیشینه و فعالیت‌های حرفه‌ای نامزدها به‌صورت مکتوب و تصویری نیز در جلسه ارائه شد. سپس برگه‌های رأی‌گیری بین اعضا توزیع شد. در پایان، شمارش آرا زیر نظر هیئت‌رئیسۀ مجمع، ناظران و نمایندۀ وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، آقای احمد کلاته، صورت گرفت و افراد زیر انتخاب شدند.

اسامی اعضای اصلی و علی‌البدل هیئت‌مدیره و بازرس به ترتیب الفبا به قرار زیر است:

1. گلی امامی
2. هومن عباسپور
3. مهدی قنواتی
4. مهناز مقدسی
5. اصغر مهرپرور
6. جواد رسولی (علی‌البدل)
7. عارف خرمشاهی (علی‌البدل)

بازرس

1. پیام شمس‌الدینی
2. فهیمه شانه (علی‌البدل)

این جلسه با قدردانی از حاضران و دعوت هیئت‌مدیرۀ جدید از اعضا برای حضور فعال‌تر در برنامه‌های انجمن و نیز گفت‌وگوهای دوستانه میان اعضا، در ساعت ۱۷:۳۰ به پایان رسید.

[Best_Wordpress_Gallery id=”92″ gal_title=”مجمع۹۸-۲”]

ویژۀ اعضای انجمن

آگهی برگزاری مجمع فوق‌العاده و عادی نوبت اول
انجمن صنفی کارگری ویراستاران شهر تهران

بدین‌وسیله از کلیۀ اعضای انجمن دعوت می‌شود که در روز شنبه ۹ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۱۴ در محل مرکز نشر دانشگاهی به نشانی خیابان خالد اسلامبولی (وزراء)، نبش کوچۀ دهم، شمارۀ ۵۰، حضور به‌هم رسانند.

دستور جلسۀ مجمع فوق‌العاده

۱) اصلاح بند ۴ مادۀ ۵ (شامل افزودن ویراستاران حوزۀ مطبوعات و نشریات با شرایط مشخص برای عضویت)؛

۲) اصلاح تبصرۀ یک مادۀ ۲۹ تعیین سال مالی (از ابتدای فروردین هر سال تا پایان اسفند همان سال).

دستور جلسۀ مجمع عادی

۱) گزارش عملکرد هیئت مدیره؛

۲) گزارش خزانه‌دار؛

۳) گزارش بازرس؛

۴) برگزاری انتخابات اعضای اصلی و علی‌البدل هیئت مدیره و بازرسان.

هیئت مدیره انجمن صنفی کارگری

 ویراستاران شهر تهران

* محل انتشار: فضاهای مجازی انجمن شامل وبگاه، کانال تلگرامی و اینستاگرام

خبر نشست سوم مهر در چند خبرگزاری منتشر شد. یکی از آنها برای دوستانی که در جلسه حضور نداشتند ارسال می شود. به زودی گزارش انجمن درج خواهد شد.

در نشست «نخستین حلقه ویرایش در نشر ایران»، پیشکسوتان ویراستای به بیان توضیحاتی درباره شکل‌گیری ویرایش حرفه‌ای در نشر ایران پرداختند و مطابق با اظهارات منوچهر انور، این امر با همایون صنعتی‌زاده آغاز شد.

 همایون صنعتی‌زاده آغازگر ویرایش حرفه‌ای در ایران بود

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، انجمن صنفی ویراستاران نشست «نخستین حلقه ویرایش در نشر ایران؛ سلسله نشست‌های انتقال تجربه» را چهارشنبه سوم مهرماه با حضور سیروس پرهام، منوچهر انور، فتح‌الله مجتبایی، گلی امامی، علی آل‌داوود، مهشید نونهالی، فریبرز مجیدی و جمعی از پیشکسوتان ترجمه و ویراستاری و علی بهرامیان به عنوان دبیر جلسه در دفتر انتشارات فنی برگزار کرد.

در ابتدای این نشست بخشی از فیلم «پیرمرد و دریا» ساخته ناهید رضایی درباره تاریخ ترجمه به نمایش درآمد. در این قسمت بخش‌هایی از سخنان نجف دریابندری و منوچهر انور با گرامیداشت دریابندری که در بستر بیماری است، پخش شد. سپس عارف خرمشاهی، فرزند بهاالدین خرمشاهی، شعری خواند که پدرش برای این نشست سروده بود.

در ادامه علی بهرامیان، نسخه‌شناس و دانش‌پژوه توضیحاتی درباره اهمیت برگزاری چنین نشست‌ها و گردهمایی با حضور ویراستاران ارائه کرد و پرسش از پیشکسوتان حوزه ترجمه را آغاز کرد.

بهرامیان: برای نخستین‌بار محمد مقدم از واژه ویرایش استفاده کرد، آیا می‌توان این واژه را جای edit استفاده کرد؟

انور: تنها چیزی که از مقدم برای من باقی‌مانده است، کلمه ویراستار و ویرایش است. درباره باقی مسائل با او همفکر نیستم. او سال‌ها در انتشارات فرانکلین رفت‌و‌آمد داشت.

مجتبایی: باید سخنان مقدم را در این‌باره شنید. به‌نظرم کلمه «ویراستار» ساخته مرحوم ذبیح بهروز است. این کلمه ویرایش از «پیرایش» به معنی زیباکردن با کاستن و «وی» پسوندی به معنای کسرکردن است.

بهرامیان: آیا کار ویرایش پیش از آنچه انتشارات فرانکلین انجام داد، انجام می‌شد؟

مجتبایی: نخستین موسسه‌ای که ویرایش کرد، انتشارات فرانکلین بود و این کار توسط آقای انور انجام شد. در سال ۱۳۳۷ یا ۱۳۳۸ به تهران آمده بودم. آن زمان تازه سربازی من تمام شده بود و بیکار بودم. به وسیله نادرپور به انور معرفی شدم و به انتشارات فرانکلین آمدم. البته من فرانکلین را پیش از ویرایش هم می‌شناختم. ابتدا جلد دوم «تاریخ تمدن» نوشته ویل دورانت را ترجمه و بعد از آن کار ویراستاری را آغاز کردم. نخستین کتاب‌های درسی در انتشارات فرانکلین ویراستاری شد. براساس اصولی که آموخته بودیم، کتاب‌ها را تالیف، ترجمه و ویراستاری می‌کردیم. 

ویراستاری نمی‌تواند با «نخستین» زمان‌بندی شود

بهرامیان: ارتباط شما با کار ویرایش در فرانکلین چطور شد؟

پرهام: این نشست، نخستین جلسه است که جلسه ویراستاران نام دارد اما به‌ نظرم بدترین عنوانی است که می‌توان برای آن انتخاب کرد. بیش از هزار سال است که در ایران پیرایش داریم و عمده پیرایش مربوط به ترجمه‌ها می‌شود که بیشتر آن‌ها از زبان عربی به فارسی و بخش دیگر از زبان اوستایی و پهلوی به فارسی بود. در چنین شرایطی بدیهی است که ویراستاری نمی‌تواند با عنوان «نخستین» زمان‌بندی شود.

به نظر من جمیع مصححان کتاب از شعر و نثر، افرادی که دیوان حافظ و فردوسی را تصحیح می‌کنند، ویراستارند. آن‌هایی که حاشیه و پانوشت برای کتابی می‌نویسند هم ویراستارند. البته نخست، ویراستاران فرانکلینی بودند که کار سازمان‌یافته انجام دادند؛ یعنی بنگاه فرانکلین در ایران ناشر را موظف کرد که کتاب ویرایش شده و عمدتا ترجمه را کار کند.

از مهدی سالاری نسب که به رغم سن کم دایره المعارفی متحرک است، خواهش کردم سوابقی از پیرایش به من بدهد که ۱۲ صفحه است و در فرصتی منتشر خواهد شد. ما ترجمه کتاب هزار و یک شب را از عربی به فارسی شیوا و روان داریم، عبداللطیف تسوجی و همسر او در حوزه ویرایش و ترجمه فعال بودند. البته گفته نشده که با هم ترجمه می‌کردند یا یکی ترجمه و یکی ویرایش می‌کرد. من فکر می‌کنم یکی ترجمه و یکی ویرایش می‌کرده است؛ زیرا اگر هر دو ترجمه می‌کردند، کتاب‌ها این‌قدر یک دست نبود. همچنین دوره سه جلدی تاریخ طبری از نمونه‌های عالی کار ترجمه و ویرایش است.

بهرامیان: لطفا درباره پیوند با ویرایش در فرانکلین بیشتر توضیح دهید.

پرهام: این پیوند خیلی ساده است. ویرایش معنی جدید و قدیم ندارد. وقتی می‌گوییم جمیع مصححان کتاب نقش ویراستار را ایفا می‌کنند، ربطی به فرانکلین ندارد. دوره کوتاهی بود که ویرایشِ انتظام‌یافته در فرانکلین سامان گرفت. برای رسیدن به دوره فرانکلین، دوره‌ها را کوتاه می‌کنم اما به تکه‌هایی اشاره می‌کنم تا متوجه مساله انجام ویرایش در متون قدیم باشیم.

برای نمونه؛ در ترجمه‌های علمی برای حفظ امانت، مترجمان در بیان صحیح مطالب حساسیت داشتند. جالینوس حکیم می‌گوید «ترجمه دوباره، بهتر از اصلاح ترجمه بد است». کتاب «کتاب‌هایی که دنیا را تغییر دادند» را ویراستاری کردم. البته حمل بر این نشود که بخواهم بگویم من نخستین ویراستار فرانکلین هستم.  مترجم‌های این کتاب سنی بیشتر از من داشتند و ویرایش ترجمه آن‌ها ساده نبود. من به صنعتی‌زاده گفتم نمی‌توانم این کار را قبول کنم، اما صنعتی‌زاده اجازه نداد و گفت باید شروع به ویرایش کنی. نخستین کتاب ویرایش شده به این صورت در سال ۱۳۳۶ توسط انتشارات ابن‌سینا منتشر شد. پس از آن بود که استاد انور و مجتبایی وارد فرانکلین شدند و باعث شد دستگاه سازمان‌یافته ویرایشی در فرانکلین به‌ وجود آید. صنعتی‌زاده می‌خواست کتاب‌هایی با دوزبان -به زبان اصلی و ترجمه – منتشر کند. ابتدا گفتم این کار از عهده من خارج است اما با ورود مجتبایی و انور گفتم می‌توان چنین کاری انجام داد. البته کار اول شعر هنری لانگ‌فلو به اشتباه داده شده بود به مترجمی که زبان نخستش فرانسه بود و نه انگلیسی! بالاخره این کار شروع و از همان ابتدا گرفتاری‌ها آشکار  شد.

مجتبایی: نخستین کتابی که ویرایش کردم جلد دوم تاریخ تمدن ویل دورانت بود. قدیم هرکس کتابی می‌دید، ترجمه یا رونویسی می‌کرد اما ترجمه سامان‌یافته چیز دیگری است. دو نوع ویراستاری لفظی و معنایی داریم که برای ویراستاری لفظی باید قواعد خاصی را اجرا کرد و برای ویراستاری موضوعی باید دید که نویسنده صلاحیت علمی دارد یا نه؛ اگر نه، ویراستار در حاشیه و نه در متن باید اشکال اثر را بنویسد.

پیش از هزار سال ویرایش داشتیم اما آن ویرایش‌ها بیشتر ذوقی بود. حتی در شاهنامه که توسط خالقی ویراستاری شده، پایین هر صفحه بیشتر از متن نسخه، بدل بیان شده است.

تشکیل مثلث ترجمه و ویرایش

بهرامیان: ورود شما به فرانکلین چگونه بود؟

انور: من به عنوان کتاب‌خوان به فرانکلین آمدم. وقتی خارج از کشور بودم، صنعتی‌زاده کتابی جلوی من گذاشت و گفت ما در ایران این کار را می‌کنیم. کتابی زیبا با جلدی درخشان و براق. کتاب را خواندم و دیدم چه متن عالی دارد و مثل کتاب‌های کاهی نبود که تا آن روز دیده بودم. در دل گفتم ای‌کاش می‌توانستم این کار را انجام دهم.

می‌خواستم از انگلیس به ایران بیایم و همایون صنعتی‌زاده گفت که بیا با ما کار کن و کتاب بخوان. قرار شد از صبح تا بعد‌ازظهر در انتشارات فرانکلین باشم و  بعدازظهرها در سینما و تئاتر کار کنم. وقتی به ایران آمدم، وارد اتاقی پر از کتاب شدم. البته صنعتی‌زاده کتاب‌ها را نخوانده بود.

یک روز یک جوان خوشرو به دفتر انتشارات فرانکلین آمد و چیزی روی میز علی‌اصغر مهاجر گذاشت. او امیرحسین آرینپور بود که جلد دوم تاریخ تمدن برای چین و ژاپن را ترجمه کرده بود. همایون صنعتی‌زاده کتاب را دید و از من پرسید که چطور است. به نظرم نثر فارسی روانی بود. گفتم خوب است. گفت مقابله کن. مقابله کردم و دیدم تلخیص کرده بود؛ در‌حالی‌که ویل دورانت توضیح‌های ریزی می‌دهد. این مساله را به صنعتی گفتم و او خواست تا متن را کامل کنم. از او پرسیدم پس کارم چه می‌شود و او گفت من رئیس هستم و به تو می‌گویم مقابله کن. این کار سه یا چهار ماه طول کشید و به صنعتی‌زاده پایان کار را خبر دادم. آرینپور آمد، خواند و خیلی خوشحال شد. کتاب به‌ چاپ رسید. بعد از این بود که صنعتی‌زاده گفت «حالا تو شدی ادیتور»؛ نگفت ویراستار. یک‌دفعه حقوقم سه برابر شد.

بعد از من خواستند ادیتور معرفی کنم. به نادرپور  پناه بردم. از من پرسید که مجتبایی چگونه است و من او را قاپیدم. با آمدن او کارهای شعر هم انجام شد و جلد سوم تاریخ تمدن ترجمه و بدون دست‌خوردن منتشر شد.

یک روز نجف دریابندری کتاب «بیگانه‌ای در دهکده» را جلوی من گذاشت؛ در‌حالی‌که ترجمه عنوان کتاب «بیگانه غریب» بود. پرسیدم چرا اینگونه ترجمه کرده است، گفت شاملو این اسم را بر کتاب گذاشته است. به کار دریابندری نگاه کردم و دیدم کار درخشان است. به صنعتی‌زاده گفتم او را بقاپ. بعد ما مثلثی برای ترجمه و ویرایش تشکیل دادیم.

همه کار معنوی بود

بهرامیان: شما نگران حقوق معنوی نبودید؟

انور: همه کار معنوی بود. حتی کارهایی با نام مستعار مهرداد رهسپار ترجمه کردم زیرا فکر می‌کردم پس از چند سال در سینما فعال خواهم بود. بعد از آن هم چند نفر با این اسم فعالیت کردند. بعدا فهمیدم داریوش آشوری و بهرام بیضایی برای دورانی مهرداد رهسپار بودند.

پرهام: من سخت‌ترین و واقعا طاقت‌سوزترین کار ویرایشی که کردم در خدمت او و با اشعار والت ویت‌من بود. اگر با این شعر آشنایی داشته باشید، به‌خوبی می‌دانید که سبک ویت‌من با شعرهای اروپایی و آمریکایی متفاوت است و زبان متفاوتی دارد. بعدها کارهای ویرایشی سنگینی کردم؛ ویرایش سیری در تاریخ ایران و…

بهرامیان: در جریان دایره‌المعارف غلامحسین مصاحب هم حضور داشتید؟

مجتبایی: آنچه مربوط به متون انگلیسی بود به من سپرده شد اما زیاد نماندم؛ زیرا با شیوه املای آن‌ها مشکل داشتم. ما نتوانستیم در نوشتار «ی» به اتفاق نظر برسیم. مصاحب از من رنجیدگی داشت که اواخر سعی کردم او ناراحت نباشد. با او سه ماه کار کردم. کلماتی باید طبق قوانین زبانشناسی به هم بچسبد که او جدا می‌کرد و کلماتی که باید جدا از هم نوشته شوند، او به هم می‌چسباند.

انور: من هم تا آخر در خدمت مصاحب بودم. آدم درخشان و بزرگی بود اما با «ی» و صفر تو خالی او مخالف بودم. البته این‌ها عیب دکتر مصاحب نبود.

پرهام: من با او همکاری نمی‌کردم. قبل از اینکه مصاحب بیاید، مقداری کار کرده بودم. تا زمانی که او بیاید ۶۰۰ فیش تهیه کرده بودم. مصاحب که آمد، کدهای مرا دیده بود، اما تسویه حساب نشده بود. به من گفت با صنعتی‌زاده تسویه کن و صنعتی‌زاده گفت با مصاحب تسویه کن.

انتشارات فرانکلین مخالف گسترش کار همایون بود

بهرامیان: لطفا درباره اهداف صنعتی‌زاده توضیح دهید.

مجتبایی: فرانکلین شعبه‌هایی در هند و پاکستان داشت. دفاتر فرانکلین در این کشورها دو اتاق بود و کتاب‌های انگلیسی و آمریکایی را ترجمه می‌کردند.  صنعتی‌زاده می‌خواست امور خاورمیانه را در دست بگیرد. ما را به آمریکا فرستاده بودند تا روش جدید تالیف کتاب‌های درسی را یاد بگیریم. حتی صحبت شد همایون می‌خواهد کتاب‌های درسی زبان اردوی پاکستان را در تهران تالیف و چاپ کند و به پاکستان ببرد. از این کار خوشحال شدم. با دانشگاه کراچی صحبت کردم و آن‌‎ها  استقبال کردند. زمان ایوب‌خان رابطه پاکستان با ایران خیلی خوب بود. در افغانستان هم همین برنامه را داشتیم؛ مهمان ظاهرشاه بودیم و آن‌‎ها هم استقبال کردند. در همین احوال دیدیم که بنیان‌گذاران انتشارات فرانکلین می‌خواهند فرانکلین در حد آنچه دهلی و پاکستان انجام می‌دهد، بماند. بعد دیدم که از مسئولان مستقر در تهران هم این‌چنین صدایی آمد. پایه‌گذارهای انتشارات فرانکلین مخالف گسترش کار همایون بودند. این برنامه بزرگی بود که اگر همایون موفق به انجام آن شده بود، در حد انقلابی فرهنگی بود و رابطه ایران و افغانستان و هند قوی می‌شد اما کاری که مهاجر کرد باعث از بین رفتن تمام زحمات صنعتی‌زاده شد.

سوال یکی از حضار: آقای انور! چرا از انتشارات فرانکلین خارج شدید؟

انور: این کار مهاجر بود؛ درحالی‌که من فکر می‌کردم استعفا دادم. من آن زمان با مهاجر رابطه دوستی داشتم اما بعد متوجه شدم که او خائن است. بعدها فهمیدم که مهاجر به صنعتی‌زاده گفته که انور به آل‌احمد برای نوشتن مقاله‌ها علیه صنعتی‌زاده کمک کرده است.

گلی امامی: واژه ویراستار و ویرایش بعد از انقلاب در زبان فارسی جاافتاد.

انور: خیر؛ پیش از آن هم بود. الان معنی صحیح را از دست داده و افراد بدون صلاحیت، ویراستاری را می‌کنند.

امامی: فکر می‌کنم بد نیست بگویم صنعتی‌زاده از فرانکلین استفاده ابزاری کرد تا کاری کند که از صفر تا صد تولید کتاب در ایران انجام شود.

انور: و می‌خواست انقلاب فرهنگی کند.

پرهام: ویرایش کارهای سنگینی که مثالش دوره ۱۵ جلدی «سیری در هنر ایران» است،‌ در دوره فعالیت فرانکلین انجام شد. ما ۱۹ مترجم و ۱۲ ویراستار داشتیم و بعد از مدتی دیدم بدون دستیار ویراستار، کار پیش نمی‌رود؛ بنابراین هایده مشایخ و بعد زهره هدایتی اضافه شدند و این کار را به شکل آبرومندی با همکاری مترجمان و نویسندگانی مانند صالح طباطبایی که در این زمینه‌ها خیلی مطالعه و تحقیق کرده بود، انجام دادیم. بدون همکار خوب، یک نفر نمی‌تواند کارهای اساسی را ویرایش کند و نقش این افراد باید محفوظ بماند.

سوال یکی از حضار: چرا از فرانکلین رفتید؟

پرهام: به‌عنوان قهر نرفتم. در انتشارات نیل که در سال ۱۳۳۲ سر کوچه رفاهی به شکل کتابفروشی کوچک منتهی به بهارستان فعال شده بود، همکاری کردم. ابوالحسن نجفی، محمود عظیمی و عبدالحسین آل‌رسول آن را درست کرده بودند و در انتشارات نیل کتاب‌هایی که محمد قاضی ترجمه می‌کرد، توسط ابوالحسن نجفی ویرایش می‌شد. ابوالحسن نجفی کتاب‌های قاضی را ویرایش می‌کرد و به یک مفهوم، نخستین ویراستار او بود. البته من اعتقادی به نخستین و بعدی‌ها ندارم.

انور: شاید بتوان گفت ویرایش‌ حرفه‌ای، به دست همایون صنعتی‌زاده ایجاد شد؛ بنابراین می‌توان گفت شروعش با همایون صنعتی‌زاده بود.

پنجمین جلسۀ مشاوران علمی انجمن در ۶ شهریور ۱۳۹۸ در دفتر انجمن برگزار شد. در این نشست، که آقایان مجید رهبانی و علی آل داوود و خانم مهشید نونهالی و اعضای هیئت مدیره انجمن حضور داشتند، علاوه بر موضوعات متعددی چون برگزاری نشست‌ها و جلسات نقد و گفت‌وگو، ویرایش دوم «رتبه‌بندی ویراستاران»، با توجه به جزئیات، بررسی شد. به‌زودی نمونۀ اصلاح شدۀ آن برای ارزیابی صاحب‌نظران و بزرگان ویرایش ارسال و پس از تأیید آنان، منتشر خواهد شد. امید است، با حساسیتی که انجمن ویراستاران در این زمینه دارد، متنی منقح و پذیرفته‌شده در میان اهل فن عرضه شود.

#انجمن_صنفی_ویراستارن

#انجمن_ویراستاران

#مجید_رهبانی

#علی_آل_داوود

#مهشید_نونهالی

#ویراستار

#رتبه_بندی_ویراستاران

صبح یکشنبه سوم شهریور ۱۳۹۸ نشستی با حضور وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نمایندگان صنوف فرهنگ و هنر در تالار رودکی برگزار شد. این نشست متعاقب درخواست صنوف حوزۀ فرهنگ و هنر برای برخورداری از نظام صنفی و حمایت‌هایی چون بیمۀ بیکاری و بازنشستگی و تنظیم تصویب‌نامه‌ای برای ارائه به هیئت دولت تشکیل شد. در ابتدای این جلسه آقای علی‌اصغر سیدآبادی، مشاور وزیر فرهنگ، گزارشی از روند کارها ارائه داد. وی گفت طی حدود ۴۰ جلسه با نمایندگان صنوف حوزۀ فرهنگ و هنر این موضوع مطرح شد که چگونه نهادها و تشکل‌های حوزۀ فرهنگ و هنر می‌توانند از نظام صنفی برخودار شوند و موضوع بیمۀ بیکاری و بازنشستگی در این صنوف چگونه تعریف می‌‌شود. نتیجۀ گفت‌وگوهای متعدد آن بود که براساس قوانین موجود در وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، که در آنجا موضوع نظام حقوق و دستمزد و کارگاه‌ها و تشکل‌های صنفی تعریف شده، انجمن‌های حوزۀ فرهنگ و هنر نیز بتوانند با تغییرات صوری در این قوانین فعالیت‌های صنفی خود را نظام‌مند کنند. درخواست‌های صنوف به تهیۀ تصویب‌نامه‌ای رسید که به امضای وزرای کار و ارشاد رسیده است و اکنون امکان تفاهم و تنظیم و تأیید آن به دست هر دو وزارت فراهم شده است. با تأیید و امضای این دو وزیر تصویب‌نامه به هیئت دولت ارائه خواهد شد و مراتب اداری و اجرایی آن طی خواهد گشت.

در این نشست نمایندگان صنوف صحبت و تقاضاهای خود را مطرح کردند. در تقاضاهای آنان اهمیت سپردن مسئولیت‌های حوزۀ فرهنگ و هنر به صنوف این حوزه مطرح شد و اینکه تشکل‌ها بتوانند صدای صنف باشند و حامی و پشتیبان آن و برای اجرای خواسته‌های صنفی با دولت همکاری کنند و دولت نیز شنونده و مجری این درخواست‌ها باشد. همچنین تأکید شد که صنوف امیدوارند که این تصویب‌نامه در اولویت تأیید در مجلس قرار گیرد و موضوعِ آن پیگیری شود و به فراموشی سپرده نشود.

در این جلسه آقایان مسعود هوشمند رضوی از انجمن روزنامه‌نگاران، دکتر فیاض زاهد مشاور وزیر کار، ایرج راد از خانۀ تئاتر، منوچهر شاهسواری از خانۀ سینما، عموزادۀ خلیلی از انجمن نویسندگان کودک (به نمایندگی از صنوف نویسندگان و ویراستاران)، نگار نادری‌پور نمایندۀ هفت انجمن هنرهای تجسمی، کاوه رضوانی راد از انجمن موسیقی صحبت کردند و پس از آن آقای دکتر صالحی و آقای دکتر شریعتمداری این فرصت را فرخنده خواندند که بین دو وزارت‌خانه تفاهمی برای حوزۀ فرهنگ و هنر برقرار شده و اعلام آمادگی کردند که برای پیشبرد خواسته‌های صنوف تلاش کنند و در آینده‌ای نزدیک کانونی برای تعیین قوانین و آیین‌نامه‌های مناسبِ این صنوف تشکیل بدهند.

انجمن صنفی ویراستاران نیز در زمرۀ چهارده صنفی بوده است که طی یک سال اخیر در تمام جلسات همفکری برای این منظور، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شرکت جسته و آقای فروغی به نمایندگی از انجمن در تمام مراحل این تصویب‌نامه همکاری داشته است.

[Best_Wordpress_Gallery id=”89″ gal_title=”همگرایی دولت و صنوف-۲”]

ایران: مهد جزیره‌های ویرایشی

نازنین خلیلی‌پور

به‌رغم اینکه صاحب‌نظرانْ ویرایش و ویراستار را تعریف کرده‌اند، در صنعت نشرِ امروز ویراستارْ کسی، و ویراستاری شغلی است که هنوز با آن تعاریف منطبق نیست. در بعضی سازمان‌ها و نهادهای پژوهشی، عده‌ای بدون اینکه حتی ویرایش زبانی بدانند، مقام بالای ویراستار دارند و باید حتماً عضو هیئت‌علمی باشند تا به این مقام شامخ ‌برسند! و در بعضی جاهای دیگر، باوجود اینکه ممکن است افرادی به همۀ مسائل زبانی واقف باشند، آن‌ها را تا حد حروف‌نگار و غلط‌‌‌گیرِ متن هم تقلیل می‌دهند و زحماتشان را نادیده می‌گیرند و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، مقام پَستِ ویراستار را نصیبشان می‌کنند. این نایکدستی در میان ناشران هم دیده می‌شود، مثلاً کم نیستند ناشرانی که ادعای آن‌ها گوش عالم را کر کرده است ولی هنوز ویرگول را علامت درنگ می‌دانند.

چه چیزی در ویرایش نهفته است که این‌قدر بر سر آن اختلاف است. هزاران بار گفته‌اند ویراستار کیست و چه می‌کند، اما ظاهراً نه کسی گوش کرده  و نه وقعی نهاده است و ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم. مشکل اساساً جای دیگری است؛ ما در پلۀ اول گیر کرده‌ایم.

فرض کنید متنی داریم که باید آن را ویرایش کنیم، آیا همین که مطابق با شیوۀ دستورخطِ قراردادیِ ما یا ناشر باشد کافی‌ست؟ قطعاً کافی نیست، ولی گویا همۀ اختلاف‌ها بر سر دستورخط است. چنان بر سر دستورخط اختلاف داریم که فرصتی برای پرداختن به دیگر امور ویرایشی نداریم. مثلاً اینکه «به‌» را در «به‌تنهایی» با یک فاصلۀ کامل بنویسیم یا با نیم‌فاصله جدایش کنیم، «به‌جز» را «به جز» بنویسیم یا «بجز» بحثِ هرروزۀ تحریریۀ اکثر ناشران است و عمدۀ وقت ویراستاران به رفع چنین اختلافاتی می‌گذرد.

اکثر ویراستاران در همین مرحله متوقف می‌شوند، پس با دو دسته ویراستار روبه‌رو می‌شویم: یکی در همان ابتدای راه گیر می‌کند و دستۀ دیگر از این مرحله رد می‌شود و چه بد که دستۀ اول پرتعدادتر از دستۀ دوم است. و اما چرا برخی ویراستاران در پلۀ اول گیر می‌کنند؟

یکی از دلایلش این است که ‌ناشران و صاحب‌نظران بر سر یک دستورخط واحد به نتیجه نمی‌رسند و هرکدام در جزیره‌های خود به سر می‌برند. با یکدیگر ارتباط ندارند و از نظر دیگران خبر ندارند یا اگر خبر دارند آن را نادیده می‌گیرند؛ زیرا اساساً عادتِ شنیدنِ صدای دیگران وجود ندارد. معمولاً ویراستاران در نشست‌های ویرایشی شرکت نمی‌کنند و غالبِ شرکت‌کنندگانْ نوآموزان‌اند تا حرفه‌ای‌ترها و اگر هم شرکت کنند معمولاً برای رقیب‌تراشی است و سپس برای اینکه به رقیب‌کوبی مشغول شوند. اما چرا؟

چون با یکدیگر تعامل ندارند و شیوه‌های نقد را نمی‌دانند و سخن مستدل را به حساب غرض‌ورزی می‌گذارند، البته گاهی هم عامدانه غرض‌ورزی می‌کنند؛ گاهی دلایل فلان زبان‌شناس را نمی‌پذیرند که به‌اصطلاح رویش زیاد نشود؛ اصولاً زبان‌شناسی را نادیده می‌گیرند چون فکر می‌کنند یا باید ادیب بود یا زبان‌شناس! یا اینکه ادبا را به سخره می‌گیرند که چرا از دانش زبان‌شناسی بی‌بهره‌اند؛ به دستورخط فرهنگستان توجه نمی‌کنند چون آن را دستور حکومتی تلقی می‌کنند و البته می‌گویند به آن نقد دارند بدون اینکه واقعاً نقدی بنویسند. دست‌آخر اینکه برخی معتقدند دستورخط فقط شکل ظاهریِ زبان است و زیاد مهم نیست و اجازه بدهیم هر ناشری و هر صاحب‌نظری به شیوۀ خودش بنویسد.

در نگاه اول، پیشنهاد خوبی است که هر ناشری و هر صاحب‌نظری شیوۀ خودش را داشته باشد و قاعدتاً نباید مشکلی هم باشد؛ اما مسئله به همین جا ختم نمی‌شود، هرکدام از این ناشران و صاحب‌نظران با ویراستارانی کار می‌کنند و این ویراستاران اغلب با چند ناشر کار می‌کنند؛ ازآنجاکه اصل یکدستی از اصولِ مهمِ ویرایشی است، بنابراین این شیوه عملاً ویراستاران را سردرگم می‌کند. مثلاً یک ویراستار یک بار همۀ «به»های قیدساز را جدا می‌کند و ویراستار بعدی همه را به هم می‌چسباند؛ اکثر ناشران هیچ قاعدۀ ثابتی برای آن ندارند و تصمیم‌گیری در این باره غالباً منوط به افرادی است که با مسائل زبانی بیگانه‌اند و با هر بادی تصمیمشان عوض می‌شود. یک روز دستور می‌دهند فاصلۀ میان همۀ افعالِ چندجزئی نیم‌فاصله باشد و روزی دیگر دستور به جداییِ آن‌ها از یکدیگر می‌دهند. این افراد اکثراً استدلالی برای قواعدشان ندارند و می‌کوشند تا آن‌ها را طوطی‌وار حفظ کنند؛ و البته گاهی هم قواعدشان من‌درآوردی است و هیچ دلیل علمیِ زبان‌شناسانه پشت آن‌ها نیست و همواره مواردی از نقض قواعدِ قراردادی‌شان دیده می‌شود؛ مثلاً ناشری «موسی» و «عیسی» را به‌ترتیب «موسا» و «عیسا» می‌نویسد ولی «حتی» را همان «حتی»!

خلاصه، به‌رغم اینکه محتوا بسیار مهم است، نباید به دستور‌خط بی‌توجهی کرد و باید مسائل آن را رفع کرد تا فرصت کافی برای پرداختن به محتوا فراهم شود. یکی از وظایف ویراستار یکدست‌کردنِ متن است و تا زمانی‌که «سرِ ویراستاران» به این گرم باشد که «چه را به چه بچسبانند یا چه را از چه جدا کنند» فرصت درک متن و ویرایش را نمی‌یابند. در نتیجه، داشتن دستورخط یکسانِ ملی از واجبات است و تا این کار عملی نشود، تعریفِ ویرایش و ویراستار با وضعیتِ موجود انطباق نخواهد داشت و صرفاً لای کتاب‌ها باقی خواهد ماند.

معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرعامل خانۀ کتاب روز شنبه ۱۵ تیرماه، به مناسبت روز قلم با انجمن‌های فرهنگی دیدار کردند. در این نشستِ عصرانه که به قصد گفت‌وگو دربارۀ دستاوردهای خانۀ کتاب در حمایت از اهالی قلم و شنیدن دیدگاه‌های مدیران انجمن‌ها تشکیل شده بود، مباحث متعددی مطرح شد. آقای حسینی‌پور، مدیرعامل خانۀ کتاب، به تلاش‌هایی اشاره کرد که خانۀ کتاب برای اختصاص حمایت‌های بیمۀ پایه و بیمۀ تکمیلی و تسهیلاتی وام بانکی و بن کتاب به اهالی قلم، در ماه‌های اخیر، به انجام رسانده است. وی به «آیین‌نامۀ تکریم اهل قلم» اشاره کرد که چندی پیش انتشار یافت و از انجمن‌ها خواست دیدگاه‌های خود را برای نهایی‌شدن آن اعلام کنند. همچنین اعلام کرد که خانۀ کتاب درصدد است فضای تعامل و همکاری با انجمن‌های تخصصی را بیشتر کند و با تشکیل کارگروه‌هایی در موضوعات گوناگون برای برخی طرح‌های خود از کمک فکری آن‌ها بهره‌مند شود.

مدیران انجمن‌هایی که در این نشست حضور داشتند، هر یک به نکاتی اشاره کردند. اهم مطالب مطرح‌شده در این نشست به قرار زیر است:

۱)  درنظرگرفتن فعالان نشر که نامشان در صفحات حقوقی کتاب درج نمی‌شود، اما اهمیت آن‌ها کمتر از پدیدآورندگان نیست، مانند سرپرستان و سرویراستاران مجموعه‌ها، ویراستاران فرهنگنامه‌ها و دانشنامه‌ها، تصویرگران کتاب‌های مرجع، مشاوران نشر، نسخه‌پردازان؛

۲) فراهم‌کردن شرایط مناسب برای تقویت خلاقیت نویسندگان (کودک و بزرگ‌سال) با رفع نگرانی‌های مالی آن‌ها و کاستن سانسورهای بی‌مورد و نیز جلوگیری از افتادن پدیدآورندگان در ورطۀ بازار آشفتۀ فضای مجازی و تجاری‌سازی محصولات فکری؛

۳) در اختیار گذاشتن امکاناتی چون فضا برای گفت‌وگو و فعالیت انجمن‌ها و حمایت‌های مالی برای بقای آنان؛

۴) خرید کتاب از ناشران که مدتی است این امر در وزارت فرهنگ و ارشاد اجرا نمی‌شود؛

۵) رسیدگی به مشکلات حقوقی اهالی نشر و قلم (نویسنده، مترجم، ویراستار، تصویرگر)، با رفعِ خلأهای قانونی در قوانین موجود؛

۶) جذب حمایت‌های خیرین برای حمایت از اهالی نشر؛

۷) حمایت از ارسال آثار ایرانی برای شرکت در جوایز جهانی و حمایت از برندگان جوایز جهانی برای حضور در خارج از کشور؛

۸) رسیدگی به ترجمه‌های مکرر و رونویسی از ترجمه‌های دیگران و ندادن مجوز به ترجمه‌های تکراری؛

۹) حل کردن مشکلات نپیوستن به کپی‌رایت و مشکلات گِرنت که برای مترجمان و ناشران مصائب فراوانی را پدید‌ آورده است؛

۱۰) فراهم‌کردن امکانات و تسهیلاتی که انجمن‌ها به‌واسطۀ آن بتوانند عضویت‌های خود را تقویت کنند.

در این نشست مدیران و نمایندگان انجمن نویسندگان کودک، شورای کتاب کودک، انجمن صنفی ویراستاران، انجمن صنفی داستان‌نویسان، انجمن صنفی مترجمان، انجمن قلم ایران، انجمن تصویرگران ایران، انجمن درست‌نویسی و ویرایش، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران و چندین تن دیگر از اهالی قلم حضور داشتند.

در پایان نشست دکتر جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، درخواست کرد که تمامی مطالب مطرح‌شده در این جلسه تدوین شود و در هفتۀ کتاب نشست دیگری با انجمن‌ها برگزار شود تا برای اجرایی‌شدن پیشنهادها و نظرهای مطرح‌شده هم‌فکری صورت گیرد. دکتر جوادی اعلام امیدواری کرد که در آینده‌ای نزدیک فرصت‌های بهتری برای اهالی قلم فراهم شود. آقای حسینی‌پور نیز از انجمن‌ها خواست که ارتباط خود را با خانۀ کتاب بیشتر کنند و اعلام آمادگی کرد که مطالبات انجمن‌ها را پیگیری خواهد کرد.

در پایان، لوح تقدیر و جوایزی به انجمن‌ها اهدا شد.

[Best_Wordpress_Gallery id=”86″ gal_title=”خانه کتاب ۱۵تیر۹۸”]

سومین دورۀ کلاس‌های آموزش نگارش و ویرایش انجمن صنفی ویراستاران با همکاری مرکز نشر دانشگاهی روز شنبه ۱۵ تیرماه ۱۳۹۸ آغاز شد.
در این جلسه مدیران مرکز نشر دانشگاهی و هیئت مدیرۀ انجمن صنفی ویراستاران به دانشجویان دوره خوشامد گفتند و بر ضرورت کسب مهارت برای امر ویرایش تأکید کردند.
این دوره به مدت ۷ ماه در محل مرکز نشر دانشگاهی برگزار خواهد شد.

[Best_Wordpress_Gallery id=”84″ gal_title=”دوره سوم”]

بهروز صفرزاده در گفتگو با خبرنگار ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، درباره ضرورت ویرایش کتاب در حوزه ادبیات گفت: در ایران مسئله‌ای که داریم این است که متأسفانه نه نویسنده‌ها حرفه‌ای می‌نویسند، نه ناشران حرفه‌ای چاپ می‌کنند و نه خواننده‌ها حرفه‌ای می‌خوانند. درواقع این سه ضلع به نحوی با یکدیگر هماهنگی دارند. اینکه می‌گویم این‌ها مطلق نیستند، من موارد استثنا را کنار می‌گذارم، یعنی در مورد اکثریت حکم می‌کنم. اکثر نویسندگان، ناشران و مخاطبان ما حرفه‌ای رفتار نمی‌کنند.

وی با بیان اینکه ویرایش محتوایی و مفهومی جایگاهی در بین ناشران ندارد، بیان کرد: ویراستار کسی است که حد وسط قرار می‌گیرد، یک نوشته را به او می‌دهند و می‌گویند روی این کار کن. ویراستار می‌آید روی این کار می‌کند، یک چیزهایی هم می‌داند، حالا بستگی دارد به اینکه آن ویراستار چقدر ماهر باشد، چقدر توانا باشد یا نباشد. یک کارهایی روی متن می‌کند و معمولاً هم در ایران ویرایش تنها سطحی و صوری است. یعنی وقتی می‌گوییم ویرایش، منظورمان کارهایی سطحی نظیر اصلاح رسم‌الخط، نشانه‌گذاری و غلط‌های تایپی را گرفتن است، در همین حد است و از این فراتر نمی‌رود.

این ویراستار در تشریح چرخه غیرحرفه‌ای از تولید تا مصرف در بازار چاپ و نشر گفت: نوشته‌ای که از اول توسط  یک نویسنده غیرحرفه‌ای به شکلی ضعیف نوشته شده، به  ویراستار داده می‌شود. ویراستار هم در آن یک مقدار تغییرات جزئی می‌دهد؛ بعد ناشر آن را به‌صورت غیرحرفه‌ای چاپ می‌کند، و به دست خواننده‌ می‌رسد که باز من تأکید می‌کنم خواننده هم خیلی متن را جدی نمی‌گیرد که بخواهد دقیق بخواند. مثلاً اگر داستان باشد، می‌خواهد زودتر بخواند ببیند ماجرا چه شد، از کجا شروع شد  و به کجا رسید. خیلی به آن جزئیات و مسائل زبانی توجه نمی‌کند. یعنی خواننده‌های ما هم متأسفانه سطحی هستند.

صفرزاده در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا برخی نویسنده‌ها با ویرایش کتاب مخالف هستند، تصریح کرد: برای اینکه در بازار چاپ و نشر ایران بحث ویرایش بد جا افتاده است. از سوی دیگر، رابطه‌ای که مثلاً بین نویسنده و ویراستار در کشورهای غربی هست، اصلاً در جامعه ما وجود ندارد. آنجا ویراستار، دستیار و کمک‌حال نویسنده است و با هم تعامل دارند. یعنی ویراستار در کنار نویسنده است و او را راهنمایی‌ می‌کند تا متن بهتری بنویسد؛ در اینجا نویسنده متن خودش را می‌نویسد و به  ویراستار می‌دهد. تازه آن ویراستار باید با او هماهنگ کند و با اجازه او مقداری تغییرات جزئی اعمال کند. اصلاً آن رابطه و تعاملی که بین نویسنده و ویراستار در کشورهای دیگر هست در کشور ما وجود ندارد.

وی با اشاره با این نکته که سطح توقع خواننده ما خصوصاً در ادبیات داستانی پایین است، خاطرنشان کرد: خواننده ما چه توقعی از داستان دارد؟ می‌خواهد داستان جذاب باشد، کشش داشته باشد، این را بخواند و زود بفهمد و برود به آخرش برسد ببیند ماجرا چه شد. دیگر فراتر از این توقعی ندارد. وقتی ناشر می‌بیند کتابش را با این کیفیت می‌خرند، دلیلی نمی‌بیند که برای ویرایش هزینه کند تا  سطح کتاب را بالاتر ببرد. چون می‌بیند که آن کتاب بازار  و مشتری خودش را دارد و فروش می‌رود. ناشر هم که یک‌جور تاجر و بازاری است. یعنی فقط جنبه تجاری و فروش کتاب را در نظر می‌گیرد. بنابراین انگیزه‌ای برای هزینه اضافه ندارد. از آن طرف سطح خواننده هم متأسفانه پایین است و توقعی ندارد، کتاب را به همان کیفیت می‌پذیرد و می‌خواند و مسئله خاصی هم پیش نمی‌آید.

این ویراستار باتجربه اضافه کرد: ویرایش جدی گرفته نمی‌شود. به نوعی می‌توانم بگویم که ما ویراستارها و کلاً اهل قلم که در کار نوشتن و انتشار هستیم باید سعی کنیم سطح توقع و کیفیت را بالا ببریم نه اینکه آن را مرتب پایین‌تر هم بیاوریم که متأسفانه در سال‌های اخیر پایین‌تر هم آمده است.

صفرزاده درباره راه‌های الزام ناشران و نویسندگان برای جدی گرفتن ویرایش کتاب عنوان کرد: با دستور و بخشنامه هیچ‌کاری نمی‌توان کرد و این راه‌ها امتحان خود را پس داده‌اند. طبیعتاً چیزی که فرمایشی باشد و به صورت دستور، ابلاغیه، بخشنامه و نظایر آن باشد راه به جایی نمی‌برد. به‌نظرم خانواده‌ها و مجموعه‌های آموزشی ما مثل مدارس می‌توانند نقش زیادی در این زمینه داشته باشند. اینکه در خانواده‌های ما مطالعه چه جایگاهی دارد، چقدر بچه را تشویق می‌کنند که کتاب بخوانند، آیا پدر و مادرها حساسیت‌های زبانی را به فرزندان‌شان منتقل می‌کنند؟ اصلاً خودشان این حساسیت‌ها را دارند که در مرحله بعد بخواهند آن را به فرزندان‌شان منتقل کنند؟ که البته کمتر می‌بینیم و درواقع این مسئله وجود ندارد. وقتی حساسیت‌های زبانی وجود ندارد، فرزند هم همان‌طور بار می‌آید. بعد وارد مدرسه می‌شود، در مدرسه هم این حساسیت‌های زبانی محدود است و آن چیزی نیست که ما انتظار داریم. آن حساسیت‌های مهم را به دانش‌آموز یاد نمی‌دهند، آن بچه همین‌جوری بار می‌آید، یعنی سطح توقعش پایین است.

وی با اشاره به هزینه‌های بالای تولید کتاب گفت: ویرایش کتاب هزینه تولید کتاب را بالا می‌برد و یکی از دلایلی که ناشران تن به ویرایش نمی‌دهند، همین موضوع هزینه است چون می‌گوید هزینه تولید را بالا می‌برد، نهایتاً قیمت تمام‌شده کتاب بالا می‌رود و نتیجه اینکه مردم می‌گویند کتاب گران است و کمتر می‌خرند.

این مدرس ویراستاری با تأکید بر این نکته که باید نشر را به عنوان یک صنعت بپذیریم، افزود: این یک واقعیت است و از روی غرض نمی‌گویم، خودم با ناشران کار می‌کنم. دقیقاً ناشر را مثل همین سوپرمارکت سر خیابان ببینید که جنسی را تولید می‌کند و می‌خواهد آن را بفروشد. برای همین به آن می‌گویند «صنعت نشر». تعریفی که صنعت دارد یعنی که شما هزینه می‌کنید، کالایی را تولید می‌کنید و آن کالا را عرضه می‌کنید، می‌فروشید و سودی به شما برمی‌گردد. دقیقاً ناشران ما هم همین‌جوری هستند و جور دیگری نباید به این موضوع نگاه کرد، این تعریف عین واقعیت است.

روز شنبه ۱۱ خرداد ماه، جلسه‌ای با حضور تعدادی از اعضای انجمن صنفی ویراستاران، برای تشکیل کارگروه‌های تخصصی در کمیسیون‌ها، برگزار شد. در این جلسه، نخست مهناز مقدسی، دبیر انجمن، از فعالیت‌های اخیر اعضای هیئت‌مدیره گزارشی داد و تلاش‌های آنان را برای شناساندن جایگاه انجمن به مجامع فرهنگی دولتی و غیردولتی بسیار موفق توصیف کرد. وی در ادامه گفت که طی دو سال گذشته زیرساخت‌هایی برای کمیسیون‌ها طراحی شده و آیین‌نامه‌ها و برنامه‌هایی به تصویب رسیده که اجرا و توسعۀ آن‌ها نیازمند یاری تک‌تک اعضا است. به همین منظور، قرار است با تشکیل کارگروه‌های مشورتی و تخصصی مسئولیت‌ها بین  اعضا تقسیم شود. وی افزود انجمن طی سه دوره نمایشگاه کتاب تهران نشست‌های متعددی را برگزار کرده که هر یک دریچه‌ای را برای انجمن گشوده است. قرار است این نشست‌ها در قالبی منسجم و هدفمند در طول سال پی گرفته شود که مسلماً اجرای آن نیازمند هم‌فکری و همیاری اعضا است. مقدسی از تلاش‌های بی‌دریغ آقای مهدی قنواتی قدردانی کرد که با برگزاری دو دورۀ موفقِ آموزش ویرایش، که سومین دورۀ آن به‌زودی با همکاری مرکز نشر دانشگاهی برگزار خواهد شد، و کارگاه‌های تخصصی، که در ماه‌های آتی برگزار می‌شود،  آموزش ویرایش را استمرار بخشیده است.

آقای فتح‌الله فروغی، عضو هیئت‌مدیرۀ انجمن، در این جلسه به همیاری اعضا برای ارتقای کمیسیون‌های انجمن تأکید کرد و اشاره کرد که انجمن در سال‌های اخیر دستاوردهای ارزشمندی داشته که کمتر انجمنی می‌توانسته در این مدت کم به این مرتبه برسد و این موقعیت محصول زحمات هیئت‌مدیره است و هیئت‌مدیره برای ادامۀ کار ضروری دانسته از اعضای خود بیشتر کمک بگیرد تا بتواند در سطوح بالاتر ادای وظیفه کند و بخش‌های علمی و اجرایی را به کارگروه‌های خود محول کند. هومن عباسپور، نایب‌رئیس انجمن، در تأیید اینکه انجمن صنفی ویراستاران فضایی تعاملی برای گفت‌وگو فراهم کرده است و در پی آن است که با برگزاری جلسات و نشست‌ها و کلاس‌ها تخصصی سطح دانش ویراستاری را در نشر ارتقا دهد، از اعضا درخواست کرد که فعالانه با کمیسیون‌ها همکاری کنند.

در این نشست، نیازهای کمیسیون‌ها به تفکیک مطرح شد و اعضایی به شرح زیر برای همکاری با کارگروه‌ها اعلام آمادگی کردند:

۱) کمیسیون آموزش

الف) داوطلبان همکاری در «کارگروه ویرایش در مطبوعات و رسانه‌ها» به‌منظور آسیب‌شناسی وضعیت ویرایش در این حوزه‌ها و برگزاری دوره‌های آموزش ویرایش تخصصی مطبوعات و رسانه‌ها: خانم‌ها لیلا صمدی، نازنین احسانی، آقای پیام شمس‌الدینی.

ب) داوطلبان همکاری با کارگروه «ویرایش کتاب‌های کودک» با تأکید بر برگزاری دوره‌های آموزشی: خانم‌ها الهه عین‌بخش، لیلا صمدی، مهری تقی‌پور، حورا نیکبخت.

۲) کمیسیون حقوقی

تشکیل کارگروهی برای تعیین امور حقوقی انجمن، از جمله قراردادهای ویرایش، بیمۀ ویراستاران، تنظیم آیین‌نامه‌های حمایتی از حقوق ویراستاران. داوطلب همکاری: آقای امیر قلاوند.

۳) کمیسیون پژوهش

الف) داوطلبان همکاری با  کارگروه «بررسی ویرایش و نشر در شهرستان‌ها»: خانم‌ها میترا حافظی، عالمه رجبی، الهه وحیدی، مهرناز بوجاری‌صفت، مهناز مقدسی، آقایان جواد رسولی، پیام شمس‌الدینی، امیر قلاوند.

ب) داوطلبان همکاری با کارگروه «تولید محتوا برای وبگاه و تدوین خبرنامۀ انجمن»: خانم‌ها الهه سوداچی، مهری تقی‌پور، حورا نیکبخت.

ج) داوطلبان همکاری با کارگروه تدوین شیوه‌نامه: خانم‌ها نازنین خلیلی‌پور، مهرناز بوجاری‌صفت، مهری تقی‌پور، حورا نیکبخت، آقایان حمید حسنی، بهروز صفرزاده، احسان موسوی خلخالی، محمدعلی معین‌فر، سجاد سرگلی

۴) کمیسیون امور ویرایشی

داوطلبان همکاری با کارگروه کمیسیون امور ویرایشی: خانم‌ها عالمه رجبی، ونوس قدیمی، زهرا فرهادی‌مهر، زهرا (صحرا) رشیدی، الهه عین‌بخش، مهرناز بوجاری‌صفت، حورا نیکبخت، آقایان احسان موسوی خلخالی، سجاد سرگلی.

در پایان جلسه، مطالب متعدد دیگری مطرح شد از جمله ضرورت یا عدم‌ضرورت نرخ‌گذاری امور ویرایشی از سوی انجمن، افزودن کارگاه‌هایی به دوره‌های آموزشی انجمن برای تقویت توانمندی دانشجویان و ورودشان به بازار نشر، همسوکردن نگاه اعضا به اولویت‌های ویرایشی با برگزاری نشست‌ها و کارگاهی داخلی، برگزاری برنامه‌های جنبی مانند بازدیدهایی از مراکز فرهنگی برای ارتباط بیشترِ اعضا با یکدیگر.

در این جلسه، بیست تن از اعضای انجمن و پنج تن از اعضای هیئت‌مدیره حضور داشتند و مقرر شد اعضای داوطلب در روزهای مشخصی برای هماهنگی با کمیسیون‌های مربوط در دفتر انجمن حضور یابند.