امروز استاد دکتر فتح‌الله مجتبایی نودساله می‌شود. هندشناس، مصحح متون کهن، ادب‌پژوه، زبان‌شناس، پژوهشگر فرهنگ و تاریخ و فلسفه، از نخستین ویراستاران ایران.
امسال، در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، انجمن صنفی ویراستاران افتخار داشت که از استاد مجتبایی و چهار تن دیگر از ویراستاران پیش‌کسوت تجلیل کند.
برای آن گنج معرفت، برای آن استادِ استادان، برای آن معلم باصفا و بی‌ریا آرزوی تن‌درستی و طول عمر می‌کنیم.
دیر زیاد آن بزرگوار خداوند.
هومن عباسپور
انتخاب مجدد بارزس/ بازرسان تشکیل شده بود با حضور نمایندۀ وزارت کار در دفتر انجمن تشکیل شد که در این جلسه نخست، فریبرز مجیدی، رئیس هیئت‌مدیره، گزارش عملکرد یک‌ساله انجمن را قرائت کرد.فعالیت‌های انجمن شامل نشست‌ها، جلسات مشاوره‌ای با پیشکسوتان ویرایش، دیدار با انجمن‌های فرهنگی و ناشران و جلسات گفت‌وگو با آنان و کارهای اداری واجرایی بود.
در این گزارش به فعالیت‌هایی گستردۀ کمیسیون‌ها اشاره شد، از جمله تلاش‌های کمیسیون حقوقی برای بیمۀ ویراستاران و نیز افزودن عنوانِ شغلی ویراستار به لایحۀ حقوق مؤلفان و مصنفان، تلاش کمیسیون امور ویرایشی در جذب ویراستار برای همکاری در ویرایش کتاب‌های ناشران با استانداردهای ویرایشی.
در این گزارش همچنین، دستاوردهای کمیسیون پژوهش و برنامه‌ریزی مطرح 
شد و از اعضا دعوت شد با کارگروه‌های علمی و پژوهشی انجمن همکاری کنند.
در ادامۀ نشست، گزارش مالی فتح‌الله فروغی، خزانه‌دار، به اطلاع اعضا رسید. فروغی از تلاش‌های هیئت مدیره و حمایت مدیر انتشارات همیشه، از نظر فراهم کردن مکان و امکانات برای انجمن تقدیر کرد.
پس از تأیید این گزارش‌ها و اعلام دیدگاه‌های اعضای انجمن، رأی‌گیری برای انتخاب بازرس برگزار شد.
براساس رأی اکثریت حاضران در جلسه، بهنام رمضانی‌نژاد به‌عنوان بازرس اصلی و نازنین خلیلی‌پور به‌عنوان بازرس علی‌البدل انتخاب شدند.
در این نشست حدود 40 نفر از اعضای انجمن حضور داشتند و در پایان نشست پیشنهادهای متعددی برای گسترش فعالیت‌های انجمن مطرح شد.
| ردیف | نام درس | مدرس | تعداد جلسات | روز |
| ۱ | ویرایش صوری | مهدی قنواتی | ۳۰ | شنبه |
| ۲ | ویرایش زبانی | هومن عباسپور | ۳۰ | دوشنبه |
| ۳ | آشنایی با تولید کتاب | دکتر جواد رسولی | ۸ | چهارشنبه |
تعداد جلسات: 144 جلسه، هر هفته 3 روز
روزهای زوج، ساعت 14:00 تا 17:30
مدت دوره: 27 هفته (حدود 6 ماه)
آغاز دوره: آبان
محل برگزاری کلاس‌ها: میدان انقلاب، تقاطع خیابان منیری جاوید و شهدای ژاندارمری، پلاک 57.
| ردیف | نام درس | مدرس | تعداد جلسات | روز | مبلغ |
| 1 | کارگاه ویرایش رایانه‌ای | سعید احمدی | 6 | شنبه | 46000 |
| 2 | مرجع‌شناسی و ویرایش استنادی | مهناز مقدسی | 16 | شنبه | 130000 |
| 3 | عربی در فارسی | بهروز صفرزاده | 8 | شنبه | 62000 |
| 4 | کارگاه ویرایش ترجمه | مهدیه قنات‌آبادی | 8 | شنبه | 62000 |
| 5 | آشنایی با تولید کتاب | دکتر جواد رسولی | 8 | شنبه | 62000 |
| 6 | ویرایش زبانی | هومن عباسپور | 30 | دوشنبه | 260000 |
| 7 | کارگاه ویرایش | هومن عباسپور | 20 | دوشنبه | 180000 |
| 8 | ویرایش صوری | مهدی قنواتی | 30 | چهارشنبه | 260000 |
| 9 | ساخت زبان فارسی | مهدی قنواتی | 16 | چهارشنبه | 130000 |
| 10 | حقوق تألیف و ویرایش | دکتر سید‌عباس حسینی نیک | 8 | چهارشنبه | 62000 |
پنجم تير ماه سالروز تولد استاد محمد خاکی (متولد 1317) است. استاد خاکی انسانی است فروتن و بااخلاق. دانشمندی است مهربان و آموزگاری است بی‌دریغ. مردی است منظّم و دقیق. در تحقیق، اهل استدلال است و موشکافی. کنارِ این مردِ آرام که می‌نشینی، دریای پرتلاطمِ جهانِ پرآشوب برایت بدل به ساحلی آرام می‌شود. اگر از او چیزی بپرسی، هرآنچه می‌داند بی‌دریغ بیان می‌کند و اگر نداند، می‌گوید نمی‌دانم و فرصتی می‌خواهد و می‌یابد و می‌گوید.
برآمده از خانواده‌ای است اهل فضل و هنر. شعر می‌گوید و گاه فی‌البداهه. اما تخصص او ویرایش مقاله‌های دایرة‌المعارفی است؛ یعنی دشوارترین نوعِ ویرایشِ متونِ علمی.
«شیوه‌نامۀ دایرةالمعارف بزرگ اسلامی»، که او تألیف کرده، باید سرمشق کسانی قرار گیرد که خیال کرده‌اند و می‌کنند که «شیوه‌نامه» فقط رسم‌الخط است و نشانه‌گذاری. حال آنکه هزار نکتۀ باریک‌تر ز مو آن‌جاست. شیوه‌نامه‌ای که خود دانشنامه‌ای است به قلم انسانی که خود جهانی است.
استادِ نازنین، تولدتان مبارک. دستتان را می‌بوسیم و برایتان سلامت و طول عمر آرزو می‌کنیم.
هومن عباسپور
دیدار با همکاران مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
سه شنبه 96/3/23
حاضران در جلسه: از مرکز: خانم ایران‌ناز کاشیان (مدیر آموزش و پرونده‌های علمی)، علی بهرامیان (مدیر بخش تاریخ)؛
از انجمن: آقایان فریبرز مجیدی (رئیس)، هومن عباسپور (نایب‌رئیس)، مهدی قنواتی (عضو هیئت مدیره و رئیس کمیسیون آموزش)، خانم مهناز مقدسی (عضو هیئت مدیره و دبیر).
نخست خانم مقدسی در مورد انجمن، کمیسیون‌ها و برنامه‌های آن توضیحاتی داد و به دیدار اعضای هیئت مدیره با آقای بجنوردی، در تاریخ 11 اسفند 1395، و حسن توجه ایشان به همکاری‌های دوجانبه اشاره کرد.
خانم کاشیان از نحوۀ فعالیت بخش تشکیل پرونده‌های علمی، همکاری با پژوهشگران جدید، و دشواری و وسواس علمی استادان مرکز دایرةالمعارف سخن گفت. به کلاس‌های متعدد آموزشی که مخصوصِ همکاران مرکز است و با توجه به نیاز گروه‌های علمی، در مقاطع گوناگون، برگزار می‌شود اشاره کرد و گفت که طی این سال‌ها کلاس‌های متعددی در مرکز برگزار شده است، ازجمله کلاس‌های ویرایش (آقای آذرنگ)، روش تحقیق (دکتر پاکتچی)، استفاده از منابع مجازی (دکتر پاکتچی)، اسطوره‌شناسی (آقای جلالی)، تاریخ (دکتر بهرامیان)، کارگاه ترجمۀ عربی (دکتر مجدالدین کیوانی)؛ اما تاکنون این کلاس‌های به‌صورت عمومی نبوده است.
دکتر بهرامیان، با اشاره به نبودن پژوهشگران حرفه‌ای و پیرشدن پیشکسوتان و افراد شاخص در رشته‌های گوناگون، پرورش نیروی متخصص و جوان را امری ضروری دانست و توجه انجمن به این موضوع را تأیید کرد.
آقای مجیدی در مورد برنامه‌های انجمن، و آقای قنواتی در مورد کلاس‌های آموزشی انجمن در دو سطح عمومی و تخصصی اطلاعاتی دادند.
با توجه به گفت‌وگوهای افراد حاضر در جلسه، اعضای انجمن پیشنهادهای زیر را مطرح کردند:
گارگاه ویرایش و نشر
در مجموعه کارگاه‌هایی که برای نخستین بار در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار می‌شود، کارگاه ویرایش و نشر در دو بخش کارگاه ویرایش زبانی و صوری و گفت‌وگو از نشر و ویرایش برگزار شد. در بخش اول این کارگاه آقایان هومن عباسپور و مهدی قنواتی، مدرسان ویرایش و از اعضای هیئت مدیرۀ انجمن صنفی ویراستاران، متن‌هایی را برای ویرایش به حاضران دادند. در این متن‌ها ایرادهای ویرایشی، اعم از صوری و زبانی، وجود داشت که و حاضران با راهنمایی استادان به اصلاح و ویرایش آنها پرداختند. در این میان نکات مهم و پربسامد ویرایشی در این جلسه مطرح شد و به پرسش‌های حاضران پاسخ داده شد. از توصیه‌های استاد آذرنگ به ویراستاران رعایت اخلاق ویرایش بود و اینکه با قلم قرمز ویرایش نکنند و با لحن توهین آمیز برای پدیدآور مطلب ننویسند؛ سلیقه‌ای برخورد نکنند. ویراستاران باید منابع اصلی را بشناسند و از استناد به اینترنت به ویژه ویکی‌پدیا پرهیز کنند. در بسیاری از کشورها انجمن‌ها سهم مهمی در فعالیت‌هادارند مثلا اگر انجمن ویراستاران ویراستاری را تایید نکند ناشران به او کار نمی‌دهند. اگر مرجع و مرکزی برای آموزش و تایید توانایی ویراستاران باشد کمکی است به ویرایش و نشر.
این کارگاه با حمایت کمیتۀ علمی و فرهنگی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و همکاری انجمن صنفی ویراستاران در ساعت 10:30 لغایت 13 در شهر آفتاب برگزار شد. مشروح گزارش این نشست به زودی در وبگاه انجمن صنفی ویراستاران درج خواهد شد.
دیدار هیئت مدیرۀ انجمن ویراستاران با اعضای هیئت مدیرۀ اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران
تاریخ: سه شنبه 1395/10/7
این جلسه در دفتر اتحادیۀ ناشران تشکیل شد و افراد زیر در آن حضور داشتند:
از اتحادیۀ ناشران: آقایان محمدرضا توکل صدیقی (نایب رئیس اول)، مسعود پایدار (نایب رئیس دوم)، زنده‌روح (مدیر اجرایی)، فتح‌الله فروغی، یحیی دهقانی.
از انجمن ویراستاران: آقایان فریبرز مجیدی (رئیس)، هومن عباسپور (نایب‌رئیس)، مهناز مقدسی (دبیر)، فتح‌الله فروغی (خزانه‌دار)، مهدی قنواتی (رئیس کمیسیون آموزش).
در آغاز جلسه آقای مجیدی به ضرورت تشکیل صنف ویراستاران، با توجه به مشکلات فنی و محتوایی آثار منتشره، اشاره کرد. خانم مقدسی دربارۀ تشکیل انجمن، ترکیب هیئت مدیره، اهداف اصلی انجمن و اولویت‌های آن مطالبی را مطرح کرد. آقای عباسپور اهمیت حضور ویراستاران را در بخش‌های گوناگون نشر، از تدوین اثر تا چاپ و صحافی برشمرد و جایگاه ویراستار را بیشتر از ویراستار متن معرفی کرد. وی به وجوه متعدد فعالیت‌های ویرایشی و توانمندی انجمن برای ارتقای ویرایش اشاره کرد. آقای قنواتی فعالیت بخش آموزش را یکی از برنامه‌های مهم انجمن دانست و اعلام آمادگی کمیسیون آموزش را برای تشکیل کلاس‌های ویرایش در دوره‌های اتحادیۀ ناشران و در صورت لزوم، به صورت رایگان مطرح کرد. خانم مقدسی با برشمردن کمیسیون‌های انجمن و انتظارات انجمن از اتحادیۀ ناشران، از حمایت‌های آقایان فروغی و پایدار برای تشویق تشکیلِ انجمن ویراستاران در حین مراحلِ تشکیل انجمن قدردانی کرد.
آقای دهقانی ضرورت ویرایش در نشر را تأیید کرد و نبودن نیروهای مجرب را از مشکلات دانست. وی اشاره کرد که برخی از ناشران هزینۀ ویرایش را جزو هزینه‌های نشر تلقی نمی‌کنند و این امر را به نویسنده واگذار می‌کنند و ضرورت آن را نمی‌دانند. او تشکیل این انجمن را قدمی مثبت دانست و اظهار امیدواری کرد که در نمایشگاه کتاب سال آینده، انجمن برنامه‌های خوبی را پیش‌بینی کند تا بتواند ارتباط بیشتری با حوزۀ نشر پیدا کند.
آقای پایدار با تقدیر از تشکیل انجمن، به برقراری ارتباط انجمن ویراستاران با دیگر انجمن‌ها، از جمله انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی اشاره کرد و تأکید کرد که ویرایش را باید در تمامی بخش‌ها در نظر گرفت. وی افزود که برای اتحادیه مغتنم است که برنامه‌های انجمن را اطلاع‌رسانی کند و به ناشران توصیه کند که برای یافتن ویراستاران بهتر و خدمات بهتر ویرایشی به انجمن مراجعه کنند یا از مشاوره‌های آنان بهره بگیرند. او افزود که هزینه‌های فراوان تولید کتاب سبب شده که برخی ناشران برای بخش ویرایش هزینه نکنند یا آن را امری لوکس تلقی کنند، به‌ویژه ناشران سنتی و قدیمی؛ اما در عین حال تعدادی از ناشران ویرایش را جدی می‌دانند و نیازمند نیروهای مجرب هستند.
آقای توکل به این نکته اشاره کرد که مخالفت با امر ویرایش و دست بردن ویراستار در کتاب فقط از جانب ناشر نیست، بلکه عموماً نویسندگان و مترجمان از این امر گریزان‌اند، چون یا خود را بی‌نقص می‌بینند یا به کار ویراستاران اعتماد ندارند و فکر می‌کنند کارشان خراب می‌شود. سرویراستاری مهارتی است که هم جنبۀ مدیریتی دارد و هم جنبۀ علمی و متأسفانه چنین جایگاهی در نشر ما خالی است و تعداد کسانی که این توانمندی را داشته باشند بسیار اندک است. حجم کار نیز چندان است که یک ویراستار مجرب نمی‌تواند تمام کتاب‌های یک ناشر فعال را انجام دهد و باید نیروهای بیشتری در خدمت ناشر باشند. آقای توکل اشاره کرد که در سال‌های اخیر اکثر ناشران خودشان کسانی را پرورش می‌دهند که بخشی از امور ویرایشی یا سرپرستی بر انتشار کتاب را به عهده بگیرند و بیشتر تجربیات این افراد بدون مهارت کلاسی است. اگر ویراستارانی تربیت شوند که علاوه بر توجه به متن و رفع مشکلات متن، بتوانند در مورد قطع کتاب، صفحه‌آرایی، قلم و اندازۀ آن با توجه به مخاطب پیر یا جوان، اندازه و نوع تصاویر، صحافی و طرح جلد نظر کارشناسانه بدهند کمک بزرگی به نشر خواهد بود. وی اشاره کرد که در حوزۀ کتاب‌های آموزشی و دانشگاهی نبودن ویراستار خیلی احساس می‌شود. آقای توکل پیشنهاد کرد که خوب است انجمن مشاوره‌های تلفنی هم برای ناشران در نظر بگیرد و ناشران برای برخی مسائل از جمله انتخاب ویراستار مناسب برای کارهایشان بتوانند از انجمن مشاوره بگیرند و اینطور نباشد که فقط فهرست ویراستاران به ناشران داده شود بلکه ویراستار مناسب برای ناشر انتخاب شود. او به نقش ویراستار در اقتصاد نشر هم اشاره کرد و اظهار امیدواری کرد که انجمن ویراستاران کارش را با وسعت بیشتری پیش بگیرد.
آقای فروغی با اشاره به اینکه اتحادیۀ ناشران از مشوقان تشکیل این انجمن بوده و در نمایشگاه کتاب نیز برای این انجمن نشست‌هایی ترتیب داده است، گفت که همه علاقه‌مندیم که ویراستاری را در جایی قرار دهیم که باید باشد. عدم ارتباط ویراستاران با حوزۀ نشر و منفک بودن ویرایش از نشر موجب دوری این دو گروه در شرایط کنونی شده است.
دیدار با گروه ویرایش دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
یکشنبه 95/10/24
حاضران در جلسه: استاد محمد خاکی (عضو بخش ویرایش و مؤلف شیوه‌نامۀ دایرةالمعارف بزرگ اسلامی)، دکتر رسول شایسته (عضو بخش ویرایش، فرهنگ‌نگار)، آقای علی فرزانه (عضو بخش ویرایش)، خانم مهتاب صالح (مدیر بخش ویرایش و چاپ)، خانم مهناز مقدسی (دبیر انجمن ویراستاران)، آقای هومن عباسپور (نایب رئیس انجمن).
خانم مقدسی ضمن اظهار قدردانی از تشکیل این جلسه و حضور همکاران گروه ویرایش در این گفت‌وگو، نخست انجمن ویراستاران و اهداف و برنامه‌های آن را معرفی کرد و از استادان درخواست کرد که پیشنهادها و دیدگاه‌هایشان را در مورد فعالیت‌های این انجمن مطرح کنند.
استاد خاکی تشکیل این انجمن را قدمی ارزشمند دانست و پیشنهاد کرد که انجمن باید از اعضای فعال بهره بگیرد و پیشنهادهای اعضا را جمع‌آوری و بررسی کند. بهتر است در بخش آموزش به پرورش ویراستاران تخصصی در حوزه‌های گوناگون بپردازد. استاد خاکی اشاره کرد که ویراستاران مجرب با سال‌ها تلاش و کار مداوم توانمندی خود را بالا برده‌اند و آموزش بدون کار مداوم نتیجه نخواهد داد. وی افزود که شیوه‌نامۀ دایرةالمعارف بزرگ اسلامی که در سال 1391 منتشر شده حاصل تجاربی است که گروه ویرایش طی سال‌ها به دست آورده‌اند. ایشان به اهمیت تدوین شیوه‌نامه‌ها، با توجه به نیاز مراکز و مؤسسات فرهنگی، اشاره کرد.
دکتر شایسته عضویت و تشویق افراد برای عضویت را امری مهم دانست و اینکه انجمن بتواند امتیازهایی برای اعضا در نظر بگیرد که اعضا علاقه‌مند به همکاری شوند. ایشان به اهمیت ویرایش در کتاب‌های مرجع اشاره کرد که گاه اطلاعات نادرستی در مقالات پیدا می‌شود که براثر چند بار ویرایش رخ داده و ویراستار نهایی باید به تمام این حذف‌ها و افزوده‌ها توجه دقیق کند، گاه نیز مؤلف خطاهایی می‌کند که فقط ویراستاران متخصص متوجه این خطا می‌شوند. وی به اهمیت ویراستاران توانمند و مأخذشناسی و کتاب‌خوان در بخش‌های ویرایش کتاب‌های مرجع اشاره کرد که متأسفانه تعداد این نوع ویراستاران در نشر ایران اندک است.
خانم صالح به حجم کار ویرایش در مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی اشاره کرد که حدود 20 اثر در حال انتشار دارد و همۀ این آثار علاوه بر اینکه در گروه‌های مجزا بررسی و ارزیابی و ویرایش اولیه می‌شوند، به گروه ویرایش و چاپ می‌آیند و پس از تأیید، به سرویراستار و سپس به چاپ سپرده می‌شوند. گروه ویرایش 19 نفر همکار دارد. مراحل ویرایش در این مرکز بدین صورت است که مقاله در بخش علمی، ویرایش علمی می‌شود، سپس حروف‌چینی می‌شود و همراه با پروندۀ علمی به بخش ویرایش می‌آید. در این قسمت همۀ مطالب مقاله اعم از استنادات، ضبط اسامی، تاریخ‌ها، عنوان مدخل، مدخل‌های مرتبط، ارجاعات داخل متن و مآخذ، صحت داده‌های اطلاعاتی بررسی و اصلاح می‌شود. مراحل ویرایش یک مقاله گاه چند ماه طول می‌کشد. مقالات تخصصی به افراد متخصص واگذار می‌شود که محتوا را بررسی و ویرایش و تأیید کنند. در نهایت، مسئولیت مقاله به عهدۀ مدیر علمی و سرویراستار است.
از راست: مهتاب صالح، علی فرزانه، اکبر شایسته، محمد خاکی، هومن عباسپور
در این نشست پیشنهادهای زیر برای فعالیت کمیسیون آموزش در انجمن صنفی ویراستاران مطرح شد:
در پایان این جلسه از همکاران بخش ویرایش درخواست شد فرصت‌هایی را در اختیار انجمن ویراستاران قرار دهند که بتوان از تجارب آنها بهره گرفت و در نشست‌های تخصصی حضور به هم رسانند. ضمناً درخواست شد استادان این بخش، عضویت افتخاری انجمن ویراستاران را بپذیرند. همچنین زندگی‌نامه و سوابق فرهنگی ویراستاران بخش ویرایش در اختیار انجمن قرار گیرد تا در وبگاه ویراستاران قرار داده شود.
با سلام،
ضمن سپاس از همۀ فرهیختگانی که طی مراحل تأسیس و انتخابات انجمن صنفی ویراستاران ما را یاری رساندند، بدین وسیله گزارش عملکرد پاييز 95 انجمن به اختصار تقدیم می‌شود:
دیدار با استاد سیروس پرهام
هیئت‌مدیرۀ انجمن صنفی ویراستاران برای قدردانی از زحمات استاد پرهام در تأسیس این انجمن و اعلام گزارش فعالیت‌های انجام‌گرفته، خدمت استاد رسیدند. در این دیدار استاد پرهام از اهمیت ویرایش در ارتقای آثار گفت و به تلاش‌های بی‌سرانجامی که سال‌ها پیش، به همت کریم امامی برای تشکیل جامعۀ ویراستاران انجام شده بود اشاره کرد. استاد پرهام گفت که ویرایش، پیش از مؤسسۀ فرانکلین، در انتشارات نیل پا گرفت و به اعتباری، نخستین ویراستار در نشر ایران آقای [ابوالحسن] نجفی است. در انتشارات نیل، کتاب‌های محمد قاضی ویرایش می‌شد. استاد پرهام از آثار خود که ویراستۀ آقای نجفی بود گفت کتاب رئالیسم و ضدرئالیسم (تألیف سیروس پرهام) را آقای نجفی ویرایش کرد و وی، علاوه بر مقابلۀ متن و اصلاحات ضروری، ضبط فارسی اسامی نویسندگان فرانسوی و آلمانی را اصلاح کرده بود. این کتاب را انتشارات نیل منتشر کرد. کتاب قالی بولوردی نیز، که آقای پرهام در سال 1352 به انتشارات فرانکلین داده بود، به آقای نجفی برای ویرایش سپرده شد.
استاد پرهام افزود اگر بخواهیم دایرۀ ویرایش را وسعت دهیم و خوانندگان آثار و کسانی را که در مورد محتوای کتاب‌ها نظر می‌دادند در دایرۀ ویراستاران قرار دهیم، پیشینۀ ویرایش به خیلی قبل‌تر از این‌ها می‌رسد.
استاد سیروس پرهام برای تثبیت جایگاه انجمن ویراستاران در بین مراکز نشر توصیه‌هایی کردند، از جمله
استاد پرهام گفت بهتر است منابع مناسب و مقالات حوزۀ ویرایش را جمع‌آوری کنیم، ضمن آنکه برخی مقالات هست که مستقیم به ویرایش ارتباط ندارد، اما حاوی نکاتی در ویرایش است، مثل نقدهایی که بر تصحیح‌های دیوان‌های شعری می‌شود که از جهاتی نوعی ویرایش محسوب می‌شوند.
در پایان، هیئت‌مدیرۀ انجمن صنفی ویراستار، با تقدیم لوحی، از استاد پرهام درخواست کردند که نخستین عضو افتخاری این انجمن شوند و استاد پرهام نیز، طی یادداشتی، این عضویت افتخاری را پذیرفتند.
