ارزیابی: بررسی آثار تألیفی یا ترجمهای، پیش یا پس از انتشار. شیوههای ارزیابی هر نوع از آثار براساس معیارهایی است که برخی از آنها به تفکیک نوعِ اثر، یعنی تألیفی یا ترجمهای، به قرار زیر است:
الف) تألیف. در متون تألیفی، بهطور عام، به این نکات توجه میشود:
بررسی عنوان اثر با محتوا، تعیین مخاطبان اثر و مطابقتداشتن محتوای متن با نیازِ مخاطبان، توجه به پژوهشیبودن یا غیرپژوهشی بودن اثر، استفاده از منابع معتبر یا بهرهمندی از تجارب شخصی نویسنده، روانی یا دشواری نثر نویسنده، ایجاز یا اطناب مطالب، داشتن مقدمۀ دقیق و نتیجهگیری احتمالی، ضرورتِ داشتن فهرست منابع، نمایه و فهرستهای احتمالی دیگر.
ب) ترجمهای. در متون ترجمهای معمولاً به این نکات توجه میشود:
بررسی تاریخ انتشار متن اصلی و اطمینان از تاریخِ آخرین ویراست کتاب، بررسی عنوان اصلی کتاب و مطابقت آن با عنوان فارسی، بررسی عناوین و تعداد فصول کتاب و اطمینان از ترجمۀ همۀ فصول، توجه به مقدمۀ مترجم و نکات مطرح شده در آن، بررسی نثر ترجمه، بررسی پانویسهای توضیحی مترجم (در صورت داشتن پانویس)، مطابقت متن ترجمهای با متن اصلی به صورت تصادفی و با معیارهای دقیق.