انجمن صنفی ویراستاران زادروز عضو افتخاری و گرانقدر خود، خانم ایران گرگین، را تبریک می‌گوید.
استاد عزیز، در روزهای پایانی اسفند قدرشناسی خود را از تلاش‌های شما در ارتقای نوشته‌ها با تبریک زادروزتان همراه می‌کنیم؛ پاینده و سلامت باشید.
ایران گرگین ویراستار و نویسنده و پژوهشگرِی توانمند و مهربان و صبور است. دقتش در کار ستودنی و مسئولیت‌پذیری‌اش تحسین‌برانگیز است. دربارۀ زندگی و آثار او، از میان یادداشتهایش، مطالبی می‌آوریم.
در ۲۷ اسفند ۱۳۱۱ در اصفهان به‌دنیا آمد. در ۱۳۳۴ به شغل آموزگاری مشغول شد و تدریس در کلاس اول دبستان را به عهده گرفت. سال بعد، در آزمون دانشگاه پذیرفته شد و رشتۀ فلسفه را برگزید.
پس از پایان تحصیل، در دبیرستان‌های تهران، دروس ادبیات فارسی و فلسفه را تدریس‌کرد. در ۱۳۴۰، با دکتر حسن مرندی، روان‌پزشک و مترجم، ازدواج کرد. گرگین در ۱۳۵۲، با انتشار مقالۀ «گذشتن سیاوش از آتش» در پیک جوانان، همکاری خود را با مجله‌های پیک آغاز کرد. در طول سال‌ها همکاری، به عضویت شورای نویسندگان مجله‌های پیک درآمد و مقالات متعددی از او در پیک جوانان منتشر شد، ازجمله «کلیله‌ودمنه کتابی در ستایش خرد و تدبیر»، «کشف‌المحجوب فرهنگ و خودآموزِ تصوف»، «سیاست سیاستنامه یا سیری در سیرالملوک»، «پژوهشی در تاریخ بیهقی»، «روان‌شناسی و آموزش در قابوسنامه»، «خوارزمی و زبان عدد». گرگین مدتی نیز دستیارِ سردبیر پیک جوانان بود. از سال ۱۳۵۵، پس از اسماعیل سعادت، سردبیر پیک دانش‌آموز شد.
مقالات او در این مجلات مخاطبان بسیاری در میان نوجوانان یافت، مانند داستان‌هایی از شاهنامه: «زال پروردۀ سیمرغ، رخش و رستم و تهمینه، زاده شدن رستم، سهراب در جستجوی عظمت و بهار غمگین (دربارۀ داستان رستم و اسفندیار).
در ۱۳۶۰، به دعوت ایرج جهانشاهی و توران میرهادی، به جمع همکاران فرهنگنامۀ کودکان و نوجوانان پیوست. این همکاری متعاقب نوشتن مقالۀ «ابوریحان بیرونی» در کتاب راهنمای نویسنده و ویراستار بود.
گرگین، به خواست توران میرهادی و محمود محمودی، از ویراستاران مجموعه، و پس از رفتن ایرج جهانشاهی به بخش ویرایش فرهنگنامه پیوست. تفویض این مسئولیت بهسبب دقت نظر و تجربه او در نگارش و ویرایش محتوایی مقالات بود و چندی بعد به سرویراستاری فرهنگنامه منصوب شد. او علاوه بر ویراستاری مقالات، همچنان در تألیف نیز همکاری داشته است. برخی مقالات منتشرشدۀ او در فرهنگنامه در زمینه‌های فلسفه، تاریخ و ایران‌شناسی به قرار زیر است:
«ابن‌سینا»، «ابوریحان بیرونی»، «ارسطو»، «اشراق»، «امپراتوری»، «بودا»، «بودایی»، «بیت‌الحکمه»، «بیزانس»، «بیکن»، «بیهقی»، «پارسیان»، «پاستور»، «حی‌بن یقظان»، «خیام»، «زُروان»، «سقراط» و «سهروردی».
ایران گرگین دربارۀ پیوستن به حوزۀ ویراستاری چنین می‌گوید: «دعوت آقای ایرج جهانشاهی و خانم توران میرهادی از من برای نوشتن مقاله در فرهنگنامه بود نه برای ویراستاری. من با کار ویراستاری در مجله‌های پیک آشنا شده بودم. نوشته‌های پیک‌ها به‌جز پیک جوانان را در شورای سردبیران ویرایش می‌کردیم که شیوۀ خاصی داشت. من از همسرم دکتر مرندی که قلمی توانا، ذوقی سرشار و دانشی گسترده داشت، و خود ویراستاری همه فن حریف بود بسیار آموخته‌ام، از جمله نگاه ویراستارانه به هر نوشته‌ای را.»
انجمن صنفی ویراستاران در دومین نشست «تقدیر از پیشکسوتان ویرایش» (۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۷) از این بانوی پرتلاش قدردانی کرد و با عضویت افتخاری ایشان مشاور دیگری را به جمع مشاوران خود افزود.
