| سرمقاله | مجید رهبانی |
نشر امروز ایران، در کنار رشد کمّیِ نامتوازنِ سه دههٔ گذشته، خوشبختانه از رشد کیفی بی‌بهره نبوده است. از ارتقای چشمگیر تولید فنّی که بگذریم، بخش مهمی از کیفیت امروز کتاب‌ها مدیون ویراستاران کارآزموده‌ای است که با ناشران حرفه‌ای همکاری دارند.
ویرایش کتاب در کشور ما به‌تدریج فراگیرتر و همچنین تخصصی‌تر می‌شود، اما به‌خاطر نوپا بودن، هنوز نه عرف و سنّت حرفه‌ای برایش شکل گرفته است و نه معیارها و قواعدی برای مسائل گوناگون آن وضع شده است. در این شرایط، با یک صنف فرهنگیِ در حال تکوین سروکار داریم که ناگزیر است نخستین گام‌ها را برای سامان بخشیدن به حرفهٔ خود بردارد؛ گام‌هایی که لاجرم متناسب با ویژگی‌های نشر کشور، مهارت و توانمندی اعضای صنف، و دانش و تجربهٔ قابل اقتباس از دیگر کشورها خواهد بود.
ویراستار، خدمتگزار ناپیدای کتاب، از یک‌سو با ناشر به‌عنوان کارفرما/ سفارش‌دهنده ارتباط دارد و از سوی دیگر با پدیدآورنده (نویسنده/ مترجم) به‌عنوان مالک معنوی کتاب. او باید اعتماد هر دو را به صلاحیت خود در کاری که به عهده گرفته، امانتداری و پایبندی‌اش به اخلاق حرفه‌ای جلب کند و با پذیرفتن آگاهانهٔ ویرایش یک اثر، درواقع صلاحیت و مهارت حرفه‌ای خود را اعلام می‌دارد. تعریف چارچوب‌های این همکاری از ضرورت‌هاست.
در هر همکاری فرهنگی، پدید آمدن اختلاف‌نظر و سلیقه امری طبیعی است اما باید کوشید که، با نظام‌مند ساختن آن، به طور نسبی آسیب‌های معمول را دور ساخت. گام نخست در این راه هم‌فکری اعضای صنف با یکدیگر و همچنین با ناشران فرهنگی برای شناسایی مهم‌ترین مسائل مطرح در این همکاری است و سپس تدوین پیش‌نویس یک منشور حرفه‌ای برای ویراستاران که باید، با بررسی و نقد آن‌ها، رفته‌رفته تصحیح و تکمیل شود.
سیزدهمین خبرنامۀ انجمن صنفی ویراستاران را در پیوند زیر دریافت کنید.
