امانت در ترجمه
| احمد سمیعی گیلانی | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، شمارۀ 73 | 1400 |
ترجمه ذاتاً، از جهات متعدّد و، به درجات متفاوت از «نازل» تا «اعلی»، مستقلّ از اصل اثر است. برحسب همین خصلت، امانت در آن، هرچند ضروری است، مفاهیم گوناگون می‌یابد. پیش از هر چیز شایسته است بر این معنی تأکید شود که مترجم نوعاً، به خلاف مشهور، نباید خائن شمرده شود به این دلیل که تعهّدی در به‌اصطلاح «وفاداری» به اصل را بر ذمّه نگرفته است. «خیانت» یا درست‌تر بگوییم، «بی‌وفایی» در حالتی مصداق پیدا می‌کند که تعهّد «وفاداری» در کار باشد. لذا در نبود چنین تعهدی اصولاً منتفی است. از این هم قاطع‌تر، همچنان که خواهیم دید، هرگاه «امانت»، یا «وفاداری» به معنای مطابقت یا تناظر تامّ اثر مقصد با اثر مبدأ گرفته شود، در ترجمه، بی‌کفایت و، ناشیانه و مردود است. چنین به‌اصطلاح «امانتی» ـ با توجه به استقلال ترجمه از اصل اثر به جهات متعدّد و متفاوت ـ چون نیک بنگریم، نفی امانت است.
امّا آن جهات و آن مدارج کدام‌اند؟
متن کامل مقاله را در پیوند زیر بخوانید.
