کارگاه ترجمه ـ درازنویسی و حشو
کارگاه ترجمه ـ درازنویسی و حشو | حسن هاشمی میناباد | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، شمارۀ 73 | سال 1400 | در هر زبان امکان حشو و درازنویسی وجود دارد… اگر مترجم از درازنویسی و حشو عبارت انگلیسی اطلاعی نداشته یا به آن توجهی نداشته باشد، ترکیبات حشو از متن مبدأ وارد متن ترجمه میشود. […]
ویرایش در ایران؛ نگرش، یا فروکاستن به روش؟
ویرایش در ایران؛ نگرش، یا فروکاستن به روش؟ | عبدالحسین آذرنگ | منتشرشده در: فصلنامۀ ایرانشهر امروز، سال اول، شمارۀ 4 | آبان ـ آذر 1395| میتوانم مطمئن باشم که از خواندن این آگهی تبلیغاتی تعجب نمیکنید: «آموزش تایپ و ویرایش در کوتاهترین مدت». چه جای تعجب؟ در راستۀ روبهروی دانشگاه تهران میتوان عدهای تابلوبهدست […]
شیوۀ ترجمۀ قیدهای lyـ
شیوۀ ترجمۀ قیدهای lyـ | حسن هاشمی میناباد | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، شمارۀ 74 | 1400 | زبان فارسی قابلیتهای فراوانی دارد که در ترجمه میتوان آنها را خلاقانه به کار برد، ولی مترجمانِ شتابزده و اهمالکار و نیز برخی از نومترجمان و نوآموزان از این قابلیتها غفلت میکنند و نتیجۀ آن ترجمههای بد […]
امانت در ترجمه
امانت در ترجمه | احمد سمیعی گیلانی | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، شمارۀ 73 | 1400 | ترجمه ذاتاً، از جهات متعدّد و، به درجات متفاوت از «نازل» تا «اعلی»، مستقلّ از اصل اثر است. برحسب همین خصلت، امانت در آن، هرچند ضروری است، مفاهیم گوناگون مییابد. پیش از هر چیز شایسته است بر این معنی […]
سیری در قلمرو داستان
سیری در قلمرو داستان | سیروس پرهام | منتشرشده در: نشر دانش، سال هجدهم، شمارۀ 3، پیاپی 98، پاییز 1380 | رمان ادامۀ رمانس است در عصر جدید؛ شکل تازۀ روایت واقعیتهای اجتماعی نوپدید. این سخن سِر والتر اسکات درست است که رمانس «روایتی است تخیلی، به نثر یا به شعر، که به رویدادهای شگفتآور […]
زبان فارسی؛ ممیّزِ ذیروح از غیرذیروح (2)
زبان فارسی؛ ممیّزِ ذیروح از غیرذیروح (2) | اسماعیل سعادت | منتشرشده در: نشر دانش، سال چهاردهم، شمارۀ 6 | مهر و آبان 1373 | فعل نیز مانند صفت از جهت وابستگی آن به ذیروح و غیرذیروح به سه دسته تقسیم میشود: دستۀ اول افعالی است که در معنی حقیقی خود خاص ذیروح است، مانند گفتن، […]
زبان فارسی؛ ممیّزِ ذیروح از غیرذیروح
زبان فارسی؛ ممیّزِ ذیروح از غیرذیروح | اسماعیل سعادت | منتشرشده در: نشر دانش، سال چهاردهم، شمارۀ 5 | مرداد و شهریور 1373 | جالب توجه و حتی پرمعنی است که زبان فارسی داشتن روح را ملاک تمایز موجودات از یکدیگر میگیرد. اما چنین نیست که در این تمایز ذیروح و غیرذیروح را به یک […]
لزوم بازنگری در شیوۀ نگارش خط فارسی
لزوم بازنگری در شیوۀ نگارش خط فارسی | کریم امامی | منتشرشده در: آدینه، شمارۀ 73ـ74 | نوروز 1371 | و درگیرودار کتاب و نشر، نیلوفر (1385) | طی چند قرنی که کتابت در ایران در دست محرّران و کاتبان بود و از چاپ حروفی سربی هنوز خبری نبود، قواعد خاصی بهعنوان شیوۀ نگارش وجود نداشت، […]
همراه با مترجم (1)
همراه با مترجم (1) | علی خزاعیفر | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، سال سوم، شمارۀ 13ـ14 | بهار ـ تابستان 1373 | «همراه با مترجم» عنوان مطالبی بهقلم دکتر علی خزاعیفر است که در فصلنامۀ مترجم منتشر شده و در آنها نمونههایی از متون ترجمه آورده شده؛ نگارنده متن انگلیسی و متن ترجمهشده را مقابله کرده […]
ساختار نشر و تأثیر آن بر ویرایش و آموزش
ساختار نشر و تأثیر آن بر ویرایش و آموزش عبدالحسین آذرنگ | منتشرشده در: ایرانشهر | شمارۀ 3 | آذر 1395 | اشاره پیش از هر چیز از خوانندگان میخواهم پنداشت رایج دربارۀ ویرایش و ویراستار را در جامعۀ ما از ذهن خود دور، و تعریف این دو را به زمانی موکول کنند که پس […]
فارسی بنویسیم (2)
فارسی بنویسیم (2) | احمد سمیعی گیلانی | منتشرشده در: نشر دانش، سال چهاردهم، شمارۀ 6، مهر ـ آبان 1373| * رسمالخط این مقاله مطابق متن اصلی است. قصۀ تلخ و شیرین و دنبالهدار فارسینویسی را با شواهدی تازه ادامه میدهیم. این شواهد بیشتر مربوط میشود به خطاها و کجسلیقگیهای ناشی از عادت و مسامحه […]
فارسی بنویسیم (1)
فارسی بنویسیم (1) | احمد سمیعی | منتشرشده در: نشر دانش، سال چهاردهم، شمارۀ 4، خرداد ـ تیر 1373 | زبان فارسی دچار عوارضی شده است. این عوارض از دو راه عمده به زبان ما راه یافته و آن را سقیم و علیل ساخته است: یکی از راه ترجمههای ناشیانه و دیگری از راه نوآوری […]
کارگاه ویرایش؛ ویرایش مجدد(1)
کارگاه ویرایش؛ ویرایش مجدد(1) | سمیه دلزندهروی | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، شمارۀ 73 | سال 1400 | در این بخش بحث جدیدی را آغاز میکنیم با عنوان ویرایش مجدد. فکر این بخش از یکی از مقالههای دکتر خزاعیفر الهام گرفته است که گفته بودند بسیاری از ترجمههای چاپشده نیاز به ویرایش مجدد دارند. متونی را […]
سیروس پرهام؛ پیشگام در نقد ترجمه
سیروس پرهام؛ پیشگام در نقد ترجمه | علی خزاعیفر | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، سال بیست و نهم، شمارۀ 72 | 1399 | قبل از آغاز، لازم میبینم برای آن دسته از خوانندگان جوانتر که احیاناً با نام یا کارهای سیروس پرهام آشنا نیستند بهاجمال ایشان را معرفی کنم. سیروس پرهام در سوم بهمن 1307 […]
دربارۀ ویرایش (4)
دربارۀ ویرایش (4) | عبدالحسین آذرنگ | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، سال بیست و هفتم، شمارۀ 64 | 1397 | علی خزاعیفر: به نظر میرسد کار ویرایش مثل کار نوشتن تاحدی تابع ذوق افراد است. بر این اساس، نقش ذوق یا فردیت ویراستار را در کار ویرایش نمیتوان نادیده گرفت، ولی در کار ویرایش مثل کار […]
دربارۀ ویرایش (5)
| دربارۀ ویرایش (5) | | گفتوگوی علی خزاعیفر با عبدالحسین آذرنگ | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، سال بیست و هفتم، شمارۀ 65| 1397 | … غلطهای املایی بسیار و رایج شده است. اجازه بدهید در تأیید و تحکیم نظرتان به نمونههایی هم بنده اشاره کنم. در برگههای امتحانی دانشجویان سال چندم بهکرات به این […]
دانشنامهٔ ویکیپِدیا
دانشنامهٔ ویکیپِدیا گنجینهای برای انواع استفادهها و سوءاستفادهها | عبدالحسین آذرنگ | منتشرشده در: جهان کتاب، سال بیست و پنجم، شمارۀ 11 ـ 12، بهمن ـ اسفند ۱۳۹۹| اهل فن از دیدن پایاننامهٔ دانشگاهی مصوّب، و نیز از انبوه نوشتهها و گزارشهای ژورنالیستی که از دانشنامهٔ ویکیپدیا بهعنوان منبع اصلی استفاده کرده و به آن کراراً […]
کتابهای مفید و لازم برای ویراستاران
نگارش و ویرایش، احمد سمیعی (گیلانی)، انتشارات سمت، چاپ اول، 1387. (بارها تجدید چاپ شده است.) آشنایی با ویراستاری و نشر، عبدالحسین آذرنگ، انتشارات سمت، چاپ اول، 1393. غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ پانزدهم، 1389. (بارها تجدید چاپ شده است.) غلط ننویسیم از چاپ اول تا ویراست دوم، امید طبیبزاده، کتاب بهار، […]
زبان علمی فارسی و پیشنهادهایی در راه اصلاح آن
زبان علمی فارسی و پیشنهادهایی در راه اصلاح آن | دکتر رضا صادقی جورابچی | منتشرشده در: نشر دانش، سال چهاردهم، شمارۀ 1 ـ 2، آذر ـ اسفند 1372| * رسمالخط این مقاله مطابق متن اصلی است. زبان علمی فارسی در سالهای فرخندهای متولد شده است، در سالهایی که فردوسی کاخ بلند نظم شاهنامه (رکن اساسی […]
ترجمه و فضای سوم
ترجمه و فضای سوم | مسعود فرهمندفر | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، سال بیست و نهم، شمارۀ 71 | 1399 | ترجمه نزدیک کردن دو جهان متفاوت است؛ ترجمه نزدیکشدن به «دیگری» است، به ذهنیت دیگری. ازاینرو، ترجمه همواره رو به «دیگری» دارد. ترجمه یعنی دیدن از زاویۀ دید دیگری. ترجمه تلاش برای بیان اندیشه […]
کارگاه ویرایش (1) | در باب علایم سجاوندی
کارگاه ویرایش (1) | در باب علایم سجاوندی | رویا یداللهی | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، سال بیست و سوم، شمارۀ 54 | 1393 | خوش به حال ویراستارانی که سروکارشان با آثاری است که وقت ویرایش فقط از آنها لذت میبرند و به خود میبالند که شایستۀ بازبینی و اصلاح چنین کارهایی بودهاند! متأسفانه از […]
رنگ و بوی ترجمه
رنگ و بوی ترجمه | پرسش از عبدالله کوثری و گلی امامی | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، سال بیست و هفتم، شمارۀ 66 | 1397 | «رنگ و بوی ترجمه» نام مقالهای است که در شمارۀ 66 فصلنامۀ مترجم منتشر شد. در این مقاله با عبدالله کوثری و گلی امامی دربارۀ مشروعیت وجود رنگ و […]
باورها و معتقدات خرافی در ترجمه
باورها و معتقدات خرافی در ترجمه | حسن هاشمی میناباد | منتشرشده در: جهان کتاب، سال بیست و ششم، شمارۀ 1 ـ 3، فروردین ـ خرداد 1400| آشنایی با فرهنگ و آدابورسوم زبان مبدأ و اعتقادات و باورهای اهل آن زبان از ضروریات ترجمه است. زبان و فرهنگ ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و بر هم […]
مترجمی که در میانه نیست!
مترجمی که در میانه نیست! گفتوگویی با استاد ابوالحسن نجفی | زهرا بخشی، محمدنوید بازرگان | منتشرشده در: جهان کتاب، سال بیست و پنجم، شمارۀ 4 ـ 6، تیر ـ شهریور ۱۳۹۹| پیشدرآمد یک صبح آفتابی است در روز بیست و پنجم تیرماه 1392 و ما بهشتاب از پلههای ورودی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به […]