کتاب آموزشی و نیاز مخاطبان
در نشستی که با هدف ارتباط بیشتر با ناشران در روز جمعه 19 اردیبهشت در غرفۀ انجمن ویراستاران برگزار شد، آقای یحیی دهقانی، مدیر انتشارات مبتکران، آقای ابراهیم کریمی، رئیس هیئتمدیرۀ اتحادیۀ ناشران، آقای میلاد حسینیان، مدیر انتشارات دُکسا، جواد رسولی، مدیر سابق انتشارات آهنگ قلم حضور داشتند.
آقای دهقانی دربارۀ توجه ویژه به ناشران آموزشی در بین دانشآموزان و معلمان صحبت کرد و گفت: با آنکه وزارت آموزش و پرورش علاقهای به ناشران آموزشی و کتابهای کمکآموزشی ندارد، دانشآموزان و حتی معلمان این ضرورت را حس کردهاند که از کتابهای کمکآموزشی استفاده کنند. او در پاسخ به این سؤال که آیا ناشران کمکآموزشی در برخی رشتهها بر دیگر ناشران همکارشان برتری دارند گفت: این درست است که برخی ناشران آموزشی در رشتهای خاص مورد توجه مخاطباناند مثلاً در زیستشناسی و شیمی انتشارات مبتکران شناختهشده است؛ در رشتۀ حقوق یا اقتصاد ناشری دیگر شاخص است و این موضوع از این بابت است که نویسندۀ آن کتاب سرشناس و توانمند است و کتاب نیز بسیار خوب تدوین شده و پاسخگوی نیاز مخاطب است.
آقای دهقانی افزود که با حذف رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، بخشی از کتابهای این حوزه که بسیار پرتیراژ هم بوده از دایرۀ انتشارات مبتکران خارج شده است و ناشران آموزشی این آسیب را دارند که تغییرات ناشی را کتابهای درسی در کتابهای آنان تأثیرگذار است و گاه موجب میشود یک کتاب کلاً از دایرۀ انتشار خارج شود.
مدیر انتشارات مبتکران در این نشست از تجارب خود گفت و از سالهای حضورش در ریاست انجمن ناشران آموزشی و اینکه گسترش ناشران آموزشی نشان میدهد که بخشی آموزشی کشور نتوانسته نیاز دانشآموزان و خانوادهها را برآورده کند.
دربارۀ ویرایش کتابهای آموزشی، آقای دهقانی به این نکته اشاره کرد که ویرایش در این کتابها از جنس دیگری است و نویسنده و کارشناس باید دقت فراوانی در محتوای کتاب داشته باشد و بعد از آن ویراستار صوری یا ادبی بیشترین تلاش را میکند که آنچه نویسنده نوشته به زبانی قابلفهم به مخاطب برسد و دخل و تصرف ویراستار باید با نظارت نویسنده صورت بگیرد.
باید عضو معاهدۀ کپیرایت بشویم
آقای ابراهیم کریمی، رئیس اتحادیۀ ناشران، دربارۀ تعداد کثیر کتابها بازچاپ و بازترجمه گفت: نشر ما بسیار ضعیف شده است و برخی ناشران برای اینکه خود را روی پا نگهدارند مجبورند کتابهای پرفروش را منتشر کنند و این موجب میشود که به کتابی که ناشری دیگر ترجمه و منتشر کرده روی بیاورند. اگر بخواهیم این مشکل برطرف بشود باید عضو کپیرایت بشویم و عضویت در این معاهده مشکلات بسیاری را در حوزۀ نشر در کشورمان حل خواهد کرد.
ابراهیم کریمی در این گفتوگو به اهمیت موضوع نقد برای ارتقای نشر اشاره کرد و گفت: موضوع نقد کتاب برای شناساندن کتابهای خوب مهم است و باید پایههای نقد منصفانه را تقویت کرد که ناشران تلاش کنند کتاب باکیفیت منتشر کنند و بابت نقد آثار ضعیفشان نگران باشند.
هوش مصنوعی و ترجمه
آقای میلاد حسینیان، مدیر انتشارات دُکسا، دربارهٔ هوش مصنوعی صحبت کرد و گفت بسیاری از مترجمان در سالهای اخیر از هوش مصنوعی استفاده میکنند و نمیدانند که این نوع ترجمهها روح ندارند و خطاهای بسیاری در آنها رخ میدهد و در نتیجه، ویراستار مسئولیت سنگینی بر عهده خواهد داشت که متن ماشینی را به متنی قابلفهم و مناسب برای مخاطب فارسیزبان تبدیل کند.
او در ادامه افزود: ما باید بدانیم که هوش مصنوعی هرگز جای نویسنده، مترجم و ویراستار را نمیگیرد.
دیگر حاضران در نشست:
هومن عباسپور، مهناز مقدسی، جواد اسماعیلی، فاطمه صفار، جواد رسولی، میلاد حسینیان، فرزانه حیدری
نشسته از راست: هومن عباسپور، مهناز مقدسی، یحیی دهقانی، آقای اسماعیلی