امروزه، با گسترش علوم گوناگون در جهان، ترجمه از زبانهای خارجی به فارسی بیش از هرزمان دیگری ضرورت دارد و مترجمان بسیاری به این امر مشغولاند، تاجاییکه متون ترجمهای بخش بزرگی از پیکرۀ زبان فارسی را تشکیل میدهد؛ ازاینرو، ما با سیل عظیمی از ساختهای نحوی یا واژههای نابجایی روبهروییم که صرفاََ از راه ترجمه وارد زبان فارسی شدهاند و هر روز بر شمارشان افزوده میشود.
برخی از این دگرگونیها، که قدمتی در حدود نیم قرن یا گاه بیشتر دارند، امروزه با نام «گرتهبرداری» تاحدی در میان اهلزبان و اهلقلم پذیرفته شدهاند؛ اما در روزگاری نهچنداندور محلی از اِعراب نداشتند و اگر، در همان زمان، ویرایشِ ترجمه جدی گرفته میشد، قطعاََ به زبان فارسی راه نمییافتند.
سخن نگارنده این نیست که این گرتهبرداریها را حتماََ باید از زبان زدود، بلکه توجه به این نکته است که امروزه ویرایشِ ترجمه بخشی مهم از کار ویراستاران است و شناخت زبان مبدأ نقشی مهم در کیفیت کار ویراستار دارد. بهعبارتی، علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد.
ترجمههای نادرست، بیشازپیش، زبان فارسی را تهدید میکنند. جملات بیسروتهی که گهگاه در کتابهای ترجمهای میبینیم و بهسادگی از کنار آنها میگذریم روزبهروز ما را از زبان فارسی دور و دورتر میکنند و با شتابی که امر ترجمه در ایران گرفته است معلوم نیست نسل آینده به چه زبانی سخن خواهد گفت.
دکتر نازنین خلیلیپور