کامران فانی در ۲۵ فروردین ۱۳۲۳ در قزوین به‌دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در قزوین گذراند و در ۱۳۴۱ در کنکور دانشکدۀ پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد، دو سال بعد، از پزشکی انصراف داد و مجدداً در کنکور شرکت کرد و به دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران راه یافت. در دوران تحصیلش از استادانی چون دکتر مظاهر مصفا، جعفر شهیدی، دکتر لطفعلی صورتگر، دکتر شیری بیانی و سیمین دانشور آموخت. تسلطش بر زبان انگلیسی موجب همکاری‌اش با چند ناشر و ترجمۀ چند کتاب شد. در حدود سال ۱۳۴۵، به خدمت سربازی رفت و در جنگ ایران و عراق نیز شرکت کرد. پس از پایان سربازی، برای ادامۀ تحصیل به انگلیس رفت تا در رشتۀ ادبیات انگلیسی تحصیل کند، اما به عللی آن را رها کرد و به ایران بازگشت. در ۱۳۵۳ که اولین دورۀ آزمون کارشناسی ارشد کتابداری برگزار شد، به این رشته روی آورد.
فانی از ۱۳۵۹ به کتابخانۀ ملی پیوست و سمت‌های متعددی را عهده‌دار شد، از جمله عضو هیئت علمی، مشاور ریاست و عضو شورای عالی مشاوران کتابخانۀ ملی، عضو هیئت امنای کتابخانۀ مجلس و عضو شورای عالی مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی. او در طول فعالیت‌های مستمر علمی و فرهنگی‌اش سرویراستار و مشاور چندین اثر مرجع دانشنامه‌ای بوده است، از جمله دایرۀالمعارف تشیع، دانشنامۀ دانش‌گستر، دایرهالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی.
استاد فانی در میان اهل قلم و در بین کتابداران ایران جایگاهی ویژه دارد و شهرتش به کتاب‌خوانی و تسلطش بر انواع علوم تجربی و انسانی است. او را «جامع‌العلوم» و «پدر علم کتابداری» خوانده‌اند و همه به اتفاق از حسن سلوک و مثبت‌اندیشی او سخن می‌رانند.
استاد عزیز سلامت باشید و حضورتان پردوام!
از ترجمه‌های اوست.
- آدم‌های ماشینی: روبات‌ها، کارل چابک، ترجمۀ کامران فانی، ۱۳۴۹٫
- خطابه پوشکین، داستایوفسکی، ترجمۀ کامران فانی و سعید حمیدیان،
- مرغ دریایی، آنتوان چخوف، ترجمۀ کامران فانی، تهران. ۱۳۵۱
- سلوک روحی بتهوون، سالیوان، ترجمۀ کامران فانی، تهران.۱۳۶۸
- علم در تاریخ، جان برنال، ترجمۀ کامران فانی، امیرکبیر، ۱۳۵۶-۱۳۵۴٫
- زرتشت، سیاستمدار یا جادوگر؟، وال‍ت‍ر ب‍رون‍و ه‍ن‍ی‍ن‍گ، ترجمۀ کامران فانی، نشر پرواز، ۱۳۸۳٫
– سه خواهر، آنتوان چخوف، ترجمۀ کامران فانی با همکاری سعید حمیدیان، قطره، ۱۳۸۳٫
گردآورنده: سپیده پورمقدم