دیدار هیئت مدیرۀ انجمن ویراستاران با اعضای هیئت مدیرۀ اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران
تاریخ: سه شنبه 1395/10/7
این جلسه در دفتر اتحادیۀ ناشران تشکیل شد و افراد زیر در آن حضور داشتند:
از اتحادیۀ ناشران: آقایان محمدرضا توکل صدیقی (نایب رئیس اول)، مسعود پایدار (نایب رئیس دوم)، زنده‌روح (مدیر اجرایی)، فتح‌الله فروغی، یحیی دهقانی.
از انجمن ویراستاران: آقایان فریبرز مجیدی (رئیس)، هومن عباسپور (نایب‌رئیس)، مهناز مقدسی (دبیر)، فتح‌الله فروغی (خزانه‌دار)، مهدی قنواتی (رئیس کمیسیون آموزش).
در آغاز جلسه آقای مجیدی به ضرورت تشکیل صنف ویراستاران، با توجه به مشکلات فنی و محتوایی آثار منتشره، اشاره کرد. خانم مقدسی دربارۀ تشکیل انجمن، ترکیب هیئت مدیره، اهداف اصلی انجمن و اولویت‌های آن مطالبی را مطرح کرد. آقای عباسپور اهمیت حضور ویراستاران را در بخش‌های گوناگون نشر، از تدوین اثر تا چاپ و صحافی برشمرد و جایگاه ویراستار را بیشتر از ویراستار متن معرفی کرد. وی به وجوه متعدد فعالیت‌های ویرایشی و توانمندی انجمن برای ارتقای ویرایش اشاره کرد. آقای قنواتی فعالیت بخش آموزش را یکی از برنامه‌های مهم انجمن دانست و اعلام آمادگی کمیسیون آموزش را برای تشکیل کلاس‌های ویرایش در دوره‌های اتحادیۀ ناشران و در صورت لزوم، به صورت رایگان مطرح کرد. خانم مقدسی با برشمردن کمیسیون‌های انجمن و انتظارات انجمن از اتحادیۀ ناشران، از حمایت‌های آقایان فروغی و پایدار برای تشویق تشکیلِ انجمن ویراستاران در حین مراحلِ تشکیل انجمن قدردانی کرد.
آقای دهقانی ضرورت ویرایش در نشر را تأیید کرد و نبودن نیروهای مجرب را از مشکلات دانست. وی اشاره کرد که برخی از ناشران هزینۀ ویرایش را جزو هزینه‌های نشر تلقی نمی‌کنند و این امر را به نویسنده واگذار می‌کنند و ضرورت آن را نمی‌دانند. او تشکیل این انجمن را قدمی مثبت دانست و اظهار امیدواری کرد که در نمایشگاه کتاب سال آینده، انجمن برنامه‌های خوبی را پیش‌بینی کند تا بتواند ارتباط بیشتری با حوزۀ نشر پیدا کند.
آقای پایدار با تقدیر از تشکیل انجمن، به برقراری ارتباط انجمن ویراستاران با دیگر انجمن‌ها، از جمله انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی اشاره کرد و تأکید کرد که ویرایش را باید در تمامی بخش‌ها در نظر گرفت. وی افزود که برای اتحادیه مغتنم است که برنامه‌های انجمن را اطلاع‌رسانی کند و به ناشران توصیه کند که برای یافتن ویراستاران بهتر و خدمات بهتر ویرایشی به انجمن مراجعه کنند یا از مشاوره‌های آنان بهره بگیرند. او افزود که هزینه‌های فراوان تولید کتاب سبب شده که برخی ناشران برای بخش ویرایش هزینه نکنند یا آن را امری لوکس تلقی کنند، به‌ویژه ناشران سنتی و قدیمی؛ اما در عین حال تعدادی از ناشران ویرایش را جدی می‌دانند و نیازمند نیروهای مجرب هستند.
آقای توکل به این نکته اشاره کرد که مخالفت با امر ویرایش و دست بردن ویراستار در کتاب فقط از جانب ناشر نیست، بلکه عموماً نویسندگان و مترجمان از این امر گریزان‌اند، چون یا خود را بی‌نقص می‌بینند یا به کار ویراستاران اعتماد ندارند و فکر می‌کنند کارشان خراب می‌شود. سرویراستاری مهارتی است که هم جنبۀ مدیریتی دارد و هم جنبۀ علمی و متأسفانه چنین جایگاهی در نشر ما خالی است و تعداد کسانی که این توانمندی را داشته باشند بسیار اندک است. حجم کار نیز چندان است که یک ویراستار مجرب نمی‌تواند تمام کتاب‌های یک ناشر فعال را انجام دهد و باید نیروهای بیشتری در خدمت ناشر باشند. آقای توکل اشاره کرد که در سال‌های اخیر اکثر ناشران خودشان کسانی را پرورش می‌دهند که بخشی از امور ویرایشی یا سرپرستی بر انتشار کتاب را به عهده بگیرند و بیشتر تجربیات این افراد بدون مهارت کلاسی است. اگر ویراستارانی تربیت شوند که علاوه بر توجه به متن و رفع مشکلات متن، بتوانند در مورد قطع کتاب، صفحه‌آرایی، قلم و اندازۀ آن با توجه به مخاطب پیر یا جوان، اندازه و نوع تصاویر، صحافی و طرح جلد نظر کارشناسانه بدهند کمک بزرگی به نشر خواهد بود. وی اشاره کرد که در حوزۀ کتاب‌های آموزشی و دانشگاهی نبودن ویراستار خیلی احساس می‌شود. آقای توکل پیشنهاد کرد که خوب است انجمن مشاوره‌های تلفنی هم برای ناشران در نظر بگیرد و ناشران برای برخی مسائل از جمله انتخاب ویراستار مناسب برای کارهایشان بتوانند از انجمن مشاوره بگیرند و اینطور نباشد که فقط فهرست ویراستاران به ناشران داده شود بلکه ویراستار مناسب برای ناشر انتخاب شود. او به نقش ویراستار در اقتصاد نشر هم اشاره کرد و اظهار امیدواری کرد که انجمن ویراستاران کارش را با وسعت بیشتری پیش بگیرد.
آقای فروغی با اشاره به اینکه اتحادیۀ ناشران از مشوقان تشکیل این انجمن بوده و در نمایشگاه کتاب نیز برای این انجمن نشست‌هایی ترتیب داده است، گفت که همه علاقه‌مندیم که ویراستاری را در جایی قرار دهیم که باید باشد. عدم ارتباط ویراستاران با حوزۀ نشر و منفک بودن ویرایش از نشر موجب دوری این دو گروه در شرایط کنونی شده است.
