پس از یکسال پیگیری انجمن‌های حوزۀ فرهنگ و هنر و رسانه و تشکیل جلسات متعدد، تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منعقد شد و شیوه‌نامۀ تأسیس انجمن‌های صنفی کشوری تدوین گردید. بر این اساس، انجمن‌های حوزۀ فرهنگ، هنر و رسانه با شرایط ویژه‌ای می‌توانند انجمن صنفی کشوری و سراسری شوند و عنوان کارگری و کارفرمایی که در وزارتِ کار انتخاب شده بود، از نام آن‌ها برداشته شود. انجمن صنفی ویراستاران این افتخار را داشته که به نمایندگی از ویراستاران در جلسات تشکیل‌شده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور یابد و در مراحل تدوین شیوه‌نامه همراه باشد. پیگیری‌های اداری برای تبدیل وضعیت به کشوری در انجمن آغاز شده که به‌زودی اطلاعات جامع‌تر در این زمینه منتشر خواهد شد.
گزارش مختصر فعالیت‌های انجام شده برای تشکیل انجمن سراسری کشوری
پیرو دعوت آقای علی‌اصغر سیدآبادی، مشاور وزیر در امور برنامه‌ریزی، از تاریخ تیرماه ۱۳۹۷ جلساتی به‌صورت مرتب در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد که نمایندگان چهارده انجمن فعال حوزۀ فرهنگ و هنر در آن حضور داشتند. آقای فتح‌الله فروغی نیز به نمایندگی از انجمن صنفی ویراستاران در این جلسات شرکت داشت. محور اصلی گفت‌وگوها تدوین آیین‌نامۀ اجرایی بند «ح» مادۀ ۹۲ قانون برنامۀ پنج‌ساله ششم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی بود که باهدف رفع مشکلات صنفی و شغلی اهالی فرهنگ و هنر و رسانه انجام شد. دستاورد این جلسات به قرار زیر است:
- تهیۀ دستنامه‌ای برای تعیین تعاریف، از جمله تعریف بیکاری، بیمۀ بیکاری، مشخص کردن اصحاب فرهنگ و هنر، وظایف صنوف، حداقل دستمزد، حداقل مدت استفاده از بیمه بیکاری و حمایت‌های شغلی.
- انتخاب مناسب‌ترین مرکز برای تأسیس انجمن‌های صنفی حوزۀ فرهنگ و هنر و رسانه از میان سازمان‌هایی چون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت صنعت و معدن، صندوق اعتباری هنر که منجر به تهیۀ دستورالعمل نحوۀ تشکیل و فعالیت انجمن‌های صنفی فرهنگ و هنر و کانون‌های مربوط شد.
- برگزاری مراسم دیدار وزرای دو وزارتخانه، محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، و امضای پیش‌نویس «تشکیل کانون‌های ملی صنفی هنرمندان سراسر کشور» در تاریخ ۳ شهریور ۱۳۹۸٫
- اعلام شرایط و مهلت تشکیل انجمن صنفی سراسری و کانون‌های فراگیر فرهنگ، هنر، رسانه.
- ابلاغ برای تشکیل و تأسیس انجمن‌های سراسری به صنوف فرهنگ و هنر.
روند کار
انجمن‌هایی مثل انجمن صنفی ویراستاران که پیش‌تر در وزارت کار تأسیس شده‌اند، باید دست‌کم ۲۰۰ عضو یا متقاضی عضویت در سراسر کشور داشته باشند و سپس باید گزارش هیئت‌مدیره و نامۀ درخواست تغییر وضعیت از شهری به کشوری را؛ همراه با اطلاعات اعضای پیوسته و متقاضیان عضویت از سراسر کشور، به کمیسیونِ تشکیل‌شده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال کنند. که در آن کمیسیون نمایندگان انجمن‌های فرهنگی برای رسیدگی به درخواست‌ها حضور دارند. پس از تأیید کمیسیون، اساسنامۀ جدیدی تدوین خواهد شد که عنوان انجمن از صنفی کارگری به «انجمن صنفی سراسری ویراستاران ایران» تغییر خواهد کرد و مجمع فوق‌العاده‌ای برای تعیین و تأیید مفاد اساسنامۀ جدید برگزار خواهد شد.
انجمن‌هایی که قبلاً از دیگر مراکز فرهنگی مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت گرفته بودند، برای پیوستن به این طرح جدید، مقیدند به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درخواست تأسیس انجمن بدهند و روندی را برای تهیۀ اساسنامه و تشکیل مجمع طی کنند.
این دستاورد برای اهالی فرهنگ و هنر و رسانه بسیار ارزشمند است به چند علت:
- عنوان «کارگری و کارفرمایی» که در مورد اهالی این صنوف نامناسب و یا دست‌کم نامفهوم و بی‌ربط بود برداشته می‌شود؛
- با تشکیل انجمن‌های سراسری، فعالیت صنفی از یک شهر فراتر می‌رود و تمام کشور را در برمی‌گیرد و همکاری بین شهرها برای رسیدن به حمایت‌های صنفی قوی‌تر می‌شود و از دیگر شهرهای ایران نیز عضو خواهد پذیرفت؛
- تصمیم‌گیری‌های صنفی به خودِ صنوف محول می‌شود و راه برای قدرتمند شدن صنوف باز می‌شود،
- مشکلات صنفی قابل پیگیری خواهد بود، چون مرکزی در دو وزارتخانه برای رفع مشکلات و همکاری بیشتر با صنوف تشکیل شده است.
برای آگاهی بیشتر از برخی نکات مطرح شده در جلسات، بخش‌هایی از مطالب مندرج در خبرگزاری‌ها به پیوست تقدیم می‌شود.
مهناز مقدسی
دبیر انجمن صنفی ویراستاران
گزارش ۳ شهریور ۱۳۹۸
جلسۀ دیدار محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و امضای پیش‌نویس تشکیل کانون‌های ملی صنفی هنرمندان سراسر کشور
بر اساس این گزارش با تصویب هیئت وزیران، برای اولین بار در تاریخ هنر کشور، کلیه پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری و رسانه‌ای می‌توانند ذیل تبصره (۵) ماده (١٣١) قانون کار، انجمن صنفی سراسری تشکیل دهند. به‌موجب همین تصویب‌نامه هر یک از حوزه‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای می‌توانند یک کانون سراسری تشکیل دهند و در نهایت از به هم پیوستن آن‌ها کانون فراگیر فرهنگ و هنر، تشکیل خواهد شد.
از یک سال گذشته به‌منظور تدوین پیش‌نویس دستورالعمل نحوۀ تشکیل فعالیت انجمن‌های صنفی فرهنگ، هنر، رسانه و کانون‌های مربوطه جلساتی با حضور نمایندگان صنوف مختلف فرهنگی و هنری و وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شده است. این جلسات به‌منظور تدوین آئین‌نامه‌های ماده ٩٢ برنامۀ ششم توسعه، که یکی از بندهای ذیل این ماده به بحث نظام صنفی مرتبط بود، با حضور نمایندگان صنوف مختلف برگزار شد. این در حالی است که پیش‌نویس این تصویب‌نامه، حاصل همفکری و مشورت نمایندگان ١۴ تشکل و انجمن فرهنگی، هنری و رسانه‌ای است که طی بیش از یکسال و در خلال برگزاری ده‌ها جلسه عمومی و تخصصی تهیه شده و با تأیید و امضای دو وزیر کابینۀ دولت تدبیر و امید (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی)، جهت طرح و تصویب تقدیم هیئت وزیران شده است.
پس از تصویب این پیشنهاد، کلیۀ پدیدآورندگان آثار فرهنگی، هنری و رسانه‌ای می‌توانند در بستر تشکل‌های رسمی و تخصصی روابط کار، مطالبات خود را از طریق گفت‌وگوهای سه‌جانبه ملی دنبال کرده و امنیت شغلی پایدار را محقق سازند. تنظیم و تصویب «دستورالعمل نحوه تشکیل و فعالیت انجمن‌های صنفی فرهنگ، هنر و رسانه و کانون‌های مربوطه» از دیگر مواردی است که در این تصویب‌نامه پیش‌بینی شده و تشکل‌های ١۴ گانه فوق به‌منظور پیشبرد هرچه سریع‌تر اهداف تصویب‌نامه، مبادرت به تهیه و ارائه پیش‌نویس دستورالعمل و ارائه آن به وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی کرده‌اند.
نمایندگان خانه سینما، خانه موسیقی، خانه تئاتر، انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران، انجمن عکاسان ایران، انجمن صنفی طراحان گرافیک، انجمن هنرمندان سفالگر ایران، انجمن خوشنویسان ایران، انجمن ویراستاران، انجمن داستان‌نویسان، انجمن هنرمندان نقاش و انجمن تصویرگران ایران در تهیه پیش‌نویس تصویب‌نامه و دستورالعمل آن با یکدیگر همکاری داشته‌اند.
در پایان این نشست در حضور محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش‌نویس تشکیل کانون‌های ملی صنفی هنرمندان سراسر کشور به امضا رسید.
گفت‌وگو با علی‌اصغر سیدآبادی، خبرگزاری مهر ۱۹ آبان ۱۳۹۸
سیدآبادی، مشاور وزیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور برنامه‌ریزی، تصریح کرد: این مصوبه امکان ایجاد تشکل‌های صنفی را برای تمامی بخش‌های فرهنگ و هنر فراهم می‌کند. این موضوع تا پیش‌ازاین به دلیل محدودیت‌های قانون کار و در نظر نگرفتن تعاریف مشاغل فرهنگی در آن امکان‌پذیر نبود. بر اساس پیش‌نویس تهیه شده همۀ صنوف فرهنگی می‌توانند در قالب ساختار تازه دست به تشکیل انجمن صنفی بزنند و اگر در این مسئله از سوی مرجعی خللی ایجاد شود کار آن‌ها به کمیسیونی ارجاع داده می‌شود که جدای از نمایندگان دو وزیر ارشاد و کار، نمایندگان صنوف فرهنگی نیز در آن حضور دارند و مصوبۀ آن برای اجرا در وزارت کار الزامی تلقی می‌شود. این کمیسیون در واقع نقش تسهیلگرانه در این زمینه دارد.
به گفته سیدآبادی با ایجاد انجمن‌های صنفی در هر رشته و پیوستن آن‌ها به هم کانون‌های صنفی شکل می‌گیرد و تجمیع کانون‌های صنفی نیز در نهایت انجمن صنفی سراسری توسط پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری و شاغلان بخش فرهنگ و هنر و رسانه را ایجاد می‌کند.
وی تصریح کرد در پیش‌نویس تهیه شده برای این موضوع ایجاد انجمن صنفی و تبعیت از مصوبۀ تازه برای انجمن‌های فرهنگی هنری موجود داوطلبانه خواهد بود و این ساختار تازه سعی کرده در امور صنفی نقش کمک‌کننده برای فعالان فرهنگی داشته باشد. از سوی دیگر با ایجاد این ساختار تازه فعالیت تشکل‌های و ساختارهای موجود نیز تغییر نمی‌کند و آن‌ها در قالب فعالیت غیر صنفی می‌توانند به کار خود ادامه دهند.
اطلاعیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تشکیل انجمن‌های سراسری فرهنگ، هنر و رسانه را در لینک زیر مطالعه کنید.
