نقد ترجمه (1)
زندگی بر روی میسی‌سی‌پی، ترجمۀ ابوالقاسم حالت
| علی خزاعی‌فر | منتشرشده در: فصلنامۀ مترجم، سال بیست و نهم، شمارۀ 72
ابوالقاسم حالت ازجمله مترجمانِ ادیب است. او در نظام ادبی ایران صلاحیتی تثبیت‌شده در مقام شاعر و نویسنده دارد و گواه آن دیوان اوست که شامل قطعات ادبی، مثنوی‌ها، قصاید، غزلیات و رباعیات او می‌شود. حالت، که به زبان عربی هم تسلط دارد، با پیشینۀ خوبی از زبان و ادبیات فارسی و سنت فارسی‌نویسی وارد نظام ترجمه می‌شود و این نکته در بررسی ما اهمیت بسیاری دارد.
بررسی ترجمۀ حالت نشان می‌دهد که او در مقام مترجم، از توانایی‌اش در زبان فارسی استفادۀ کامل و خلاقانه نکرده و به دلیل تعریفی که از ترجمه و وفاداری داشته از «جوازات» مترجمی خود هم غافل مانده و ترجمه‌اش در بسیاری از جاها رنگ‌وبوی ترجمه گرفته است، به نحوی که مشکل می‌توان پاراگرافی در کل کتاب یافت که کم‌وبیش از شیوۀ بیان نویسنده تأثیر نپذیرفته باشد. به تعبیر دیگر، ابوالقاسم حالت به‌رغم تسلطی که به زبان فارسی دارد، به دلیل تصورات نظری غلط دربارۀ تعریف و کارکرد ترجمه برخلاف ذوق زبانی و سنت فارسی‌نویسی و حتی برخلاف عقل سلیم خود دست به ترجمه برده و ترجمه‌اش در بسیاری جاها فاقد زیبایی زبانی و صبغۀ ادبی و آغشته به رنگ‌وبوی تند ترجمه است. برای مثال، کتاب با این جمله شروع می‌شود…
